ΒΑΤΟΠΑΙΔΙ

Άγιος Γεράσιμος ο Παλλαδάς (1633-1714) – Βατοπαιδινός

   

Γεννήθηκε στο χωριό Σκιλλούς της Πεδιάδος Κρήτης από ευγενείς και ευσεβείς γονείς. Ο πατέρας του Θεό­δωρος υπήρξε πρωτοπαπάς και ιεροκήρυκας στον Χάν­δακα και είναι γνωστή μία ομιλία του πού εξεφώνησε στη μνήμη των αγίων δέκα μαρτύρων των εν Κρήτη το 1633. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του. Κατόπιν μετέβη για σπουδές στην Κέρκυρα και την Βενετία. Γνώριζε ελληνικά, λατινικά και εβραϊκά· «φιλότιμος γαρ ων και δεξιάς φύσεως δια το μνημονικόν, εν λόγοις μέγας εγένετο τη μαθήσει πάντας τους κατ’ εκείνου καιρού υπερβαίνων».
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα δεν κατάφερε να μεταβεί στην Κρήτη λόγω της αλώσεως της από τους Τούρκους. Έτσι δίδασκε και κήρυττε στην Πελοπόννησο, τα Ιωάννινα, την Άρτα και την Παραμυθία. Άγνωστο πότε, εξελέγη μητροπολίτης Καστορίας, στην οποία χρημάτισε διδάσκαλος, παρέχοντας δείγματα της σοφίας και της αγιότητός του. Τον Μάϊο του 1686 του δόθηκε επιτροπικώς η μητρόπολη Αδριανουπόλεως. Ο Καισάριος Δαπόντες γράφει ότι ο Μαυροκορδάτος «έκαμεν Αδριανουπόλεως τον από Καστορίας σοφώτατον Γεράσιμον».
Στις 25 Ιουλίου 1688 εξελέγη πατριάρχης Αλεξανδρείας. Κύ­ριο μέλημά του ήταν η διάδοση του θείου λόγου. Σώζονται πολλές χειρόγραφες ομιλίες του. Λόγω μεγάλων χρεών του πατριαρχείου αναγκάσθηκε να περιέλθει τις ρου­μανικές χώρες και τη Ρωσία διενεργώντας εράνους. Οι άρχοντες τον δέχονταν με τιμές και του προσέφεραν πλούσια δώρα, εξασφαλίζοντας τα εκεί μετόχια του πατριαρχείου. Εργάσθηκε για την επίλυση του χρονίζοντος σιναϊτικού προβλήματος και συνέταξε κανονισμό για το πτωχοκομείο της μονής Αγίου Γεωργίου Καΐρου. Ανέπτυξε πλούσια αλληλογραφία με προσωπικότητες της εποχής του, όπως τον Μέγα Πέτρο της Ρωσίας, τον πάπα Ρώμης Κλήμεντα ΙΑ΄, την Εκκλησία της Κύπρου και της Κρήτης.
Στις 20 Ιανουαρίου 1710, μετά 22 ετών γόνιμη πατριαρχεία, παραιτείται λόγω ασθενείας, γήρατος και χάριν της ησυχίας: «Γήρατι όμως ήδη κατακαμφθείσα -η μετριότητα του, όπως γράφει στην παραίτηση του ο Ιδιος- και πάθεσι νοεροίς περιπεσούσα, την του σώματος δύναμιν εγνώρισεν ατονήσασαν και εις μνήμην έχουσα το τέλος της ζωής και το του θανάτου άφευκτον και άδηλον και άωρον, τοις πάσι χάριν κέκρικεν ειπείν, και μόνην της ησυχίας ασπάσασθαι, ως φίλην θεώ και την της ψυχής προξενούσαν σωτηρίαν… Τούτων δε πάντων λύπη συσχεθέντων εν δάκρυσι θερμοίς και πνεύματι συντετριμμένω ουκ εδέξαντο την αγγελίαν, αλλ’ ηξίουν ημάς μεταβαλείν τον σκοπόν και την αιτίαν του τοιούτου απροσδοκήτου αυτών απορφανισμού επυνθάνοντο μήποτε δια λύπην η παραπικρασμόν η ενόχλησίν τινος των πατέρων η των χριστιανών, προετράπημεν εις τούτο, ημείς δε παντοίοις τρόποις και λόγοις βεβαιώσεως επιστώσαμεν τους πάντας, ότι δια μόνην την ησυχίαν και την της ψυχής ημών σωτηρίαν τούτο γίνεται μόλις ουν κατένευσαν τω ημετέρω σκοπώ, ω εν ονόματι του μεγάλου θεού».
Ο πατριάρχης Γεράσιμος παρέμεινε στο Ταμιάθιο ως τον Μάϊο του 1712. Κατόπιν μετέβη για εφησυχασμό, μελέτη και προσευχή στην ιερά μονή Βατοπαιδίου, όπου και ανεπαύθη οσιακώς τον Ιανουάριο του 1714. Στον τάφο του υπήρχε η επιγραφή: «Εκοιμήθη ο δούλος του θεού και μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας κυρ Γεράσιμος εν έτει αψιδ’΄μηνι Ιανουαρίω ιε’΄ Ινδικτιώνος». Η κάρα του φυλάγεται σε ασημένια λειψανοθήκη στο άγιο βήμα του Καθολικού της μονής.
Οσοι αναφέρονται σε αυτόν τον εγκωμιάζουν για τη λογιότητα και την αγιότητά του: Ο μοναχός Καισάριος Δαπόντες ο Ξηροποταμηνός γράφει: «Ανήρ σοφώτατος και αγιώτατος, θεολόγος, φιλόσοφος, ανιχνευτής του βάθους των θείων Γραφών, δαημονέστατος της ελληνικής, εβραϊκής και λατινικής γλώσσης εχρημάτισε…». Ο έξ Απορρήτων Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος έγραφε προς τον ϊδιο: «Τον δε λειμώνα των αρετών και των χαρίτων, ώσπερ αυτώ τέθηλε και επανθεί και κοσμεί ποικίλοις καρποίς, και την αθάνατον υμίν ευωδίαν αποπνέει.. διοφρήδην έπεισιν εκείνο γε΄ ότι το της οικουμένης κριτήριον, την θεοφρούρητον ρήσιν καθέδραν των Αλεξανδρέων, εν καιροίς ιδίοις, αξιολογωτάτην ανδρών ουδέποτε κατέλιπιν έρημον η θεία πρόνοια..». Αξιοσημείωτοι είναι και οι λόγοι του Γερασίμου Μαζαράκη: «Ο Γεράσιμος πρέπει να συναριθμηθή μεταξύ των μεγάλων της Ανατολής Πατριαρχών και προμάχων της Ορθοδοξίας, ως δια του λόγου, της γραφίδος και του παραδείγματος καταπολεμήσας επιτυχώς τας προσπαθείας της Δύσεως. Μη δε τις νομίση ότι ο κίνδυνος, ον διέτρεχεν η Ανατολή, ήτο τότε μικρότερος του επί Κυρίλλου. Η Εκκλησία της Ρώμης διδαχθείσα εκ των πραγμάτων ότι ουδέν ηδύνατο να κατορθώση δια της βίας, μετεχειρίζετο νυν πολιτικήν διαλλαγής και δια ιεραποστόλων, συστάσεως σχολείων εν Ανατολή και εκδόσεως συγγραμμάτων, εξηκολούθει να επιδιώκη την πραγματοποίησιν των προαιωνίων πόθων της. Μεγάλως τότε κατερραδιουργούντο ο ημέτεροι, ιδία δε εν Παλαιστίνη και Συρία… Τας ενεργείας ταύτας επολέμησεν ο Γεράσιμος δια τε της προς τους εν Τριπόλει της Συρίας επιστολής του και του μεγάλου σεβασμού, ου παρά τοις εν Συρία και Παλαιστίνη απήλαυε».
Έργα του αγίου Γερασίμου σώζονται: θεολογικά, υμνογραφικά, φιλοσοφικά και φιλολογικά. Βιογράφος του είναι ο συνώνυμος και ένας των διαδόχων του Γεράσιμος Γ΄ ο Γηράρης (1783-1788), ο όποιος στις 20 Μαΐου 1785 γράφει: «Βίος του εν Αγίοις Πατρός ημών Γερασίμου Πατριάρχου Αλεξανδρείας του Κρητός και Παλλαδά καλουμένου Μητροπολίτου πρότερον Καστορίας». Μεταξύ άλλων αναφέρει: «Απήλθεν εις τας αιωνίους και μακαρίους των δικαίων σκηνάς, ίνα κατατρυφά της θείας ελλάμψεως, ελλαμφθείς πρότερον εντεύθεν, ως έμαθε παρ’ αυτού του αγίου Πνεύματος, ως και ημάς εδίδαξεν. Αλλ’ ω πάτερ άγιε και σεβάσμιε, ο ελλαμπόμενος και δεχόμενος τας θείας ελλάμψεις εντελώς, δος και ημίν άπασι τοις αγαπώσι τα σα ένθεα προτερήματα, όπως διά σου χειραγωγούμενοι, φωτισθώμεν και ημείς μη ετέρως σε βλέπειν, μηδ΄εις δεξιά η αριστερά παρεκκλίνειν…».
Ακολουθία συνέθεσε ο νυν μητροπολίτης Ρόδου Κύ­ριλλος Κογεράκης. Η επίσημη αναγνώριση του έγινε από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας στις 17 Σεπτεμβρίου 2002. Η μνήμη του τιμάται στις 15 Ιανουαρίου.
Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Βατοπαιδινό Συναξάρι
Έκδοσις: Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος, 2007

vatopaidi.wordpress.com

Περιηγητών Αναμνήσεις

Ιανουαρίου 15, 2011

dosambr Χωρίς κατηγορία Γράψτε ένα σχόλιο

vatopaidi.wordpress.com

Φθάνοντας στην Μονή Βατοπαιδίου 1916

“Από την έδρα της Διοίκησης με οδήγησε την επόμενη μέρα -ήταν μια υπέροχη Κυριακή- μια μόνο δίωρη ιππασία άπό ένα ιδιαίτερα άνετο μονοπάτι ανάμεσα άπό δασώδη υψώματα πάντα κατά μήκος της θάλασσας, στον επόμενο ταξιδιωτικό μου στόχο, τη Μονή Βατοπαιδίου. Καθώς πλησιάζαμε το μοναστήρι αντικρίσαμε τεράστια ερείπια ήταν τα θλιμμένα λείψανα της ένδοξης Σχολής, ή οποία, όπως είδαμε, κάποτε θα κάλυπτε με λαμπερό φως το Άγιον Όρος. Από εκεί ιππεύσαμε στο βάθος προς την ακτή, στην οποία ακουμπούν τα επισημότατα κτίρια του κάστρου τών μοναχών, του Βατοπαιδίου. Όλα εδώ δίνουν την εντύπωση μεγαλοπρέπειας και ευημερίας.”
Gelzer, Makedonien96 (1902)

Πηγή: Περιηγητών Αναμνήσεις (15ος-19ος αιώνας)
Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος

Με κατάνυξη εορτάστηκαν οι Κτήτορες της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου – (Φώτο)

Δεκεμβρίου 30, 2010

dosambr Βατοπαιδινό Συναξάρι Γράψτε ένα σχόλιο

Με ιδιαιτέρα κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια τελέστηκε η πανήγυρις των Κτητόρων της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου, αγίων Νικολάου, Αθανασίου και Αντωνίου.
Της πανηγύρεως προεξήρχε ο Σεβασμιώματος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός.
Ο Σεβασμιώτατος προσήλθε στην Μονή Βατοπεδίου συνοδευόμενος από τον Αρχιδιάκονο της Μητροπόλεως π. Δαμασκηνό και τους διακόνους π. Κύριλλο και π. Ιάκωβο.
Προσκεκλημένος επίσης ήταν ο Ηγούμενος της Μονής Ζωγράφου Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος.
Το δεξιό ψαλτήρι κόσμησε ο Γέροντας Στέφανος της Αδελφότητος Δανιηλαίων και το αριστερό ο Πρωτοψάλτης εξ Αγρινίου κ. Κώστας Λανάρας.
Ο Σεβασμιώτατος ανέφερε την παλαιά και στενή σχέση της Μονής Βατοπεδίου με την Θράκη, καθώς πολλοί μοναχοί της Μονής προέρχονταν από την Θράκη, ακόμη και σήμερα, αλλά και πολλοί αρχιερείς της Θράκης προέρχονταν από την Μονή Βατοπεδίου.
Επίσης τόνισε και το γεγονός της καταγωγής των τριών Κτητόρων της Μονής από την Αδριανούπολη.
Στην αγρυπνία προσήλθαν μοναχοί από διάφορα κελλιά, την έρημο του Αγίου Όρους, τις Καρυές αλλά και πολλοί λαϊκοί αδελφοί εκ του κόσμου για να συμπροσευχηθούν και να τιμήσουν τους αγίους Κτήτορες.












πηγή: romfea.gr

Τ’ ολόγιομο κελί

Δεκεμβρίου 26, 2010

dosambr ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ Ο ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ Γράψτε ένα σχόλιο

vatopaidi.wordpress.com

Ο Γέροντας Ιωσήφ κρατάει μια εικόνα του αγίου Ιωσήφ με τον Χριστούλη.

Προς το κελί ροβόλησα, τόσα χρόνια που ήσουν,
ξέχασα πως χτύπησες, Γέρων Ιωσήφ, πόρτα του Παραδείσου
Η παρουσία σου παντού μα και η γλυκιά ολογάλανη ματιά σου
δεκάδες έρχονται ξανά, παρηγοριά ζητούν στα λόγια τα δικά σου.


Για εσχατιά μας μίλησες, μα και για την Ελλάδα
πως δεν θα αφήσει η Παναγιά, να την αγγίξει λάβα.
Έσκυψα και μ΄ ευλόγησες και έδιωξες τη θλίψη μου για πάντα
και μου έγνεψες πως έμεινες εδώ, για άλλα χρόνια σαράντα.

Είναι το καλυβάκι σου, ολόγιομο με χάρη
να έρχεται ο δυστυχής, παρηγοριά να πάρει.
Η μεσιτεία σου μόνιμα, στην Παναγιά Παρθένα
αίτηση στην Παντάνασσα, να μην ξεχνά ούτε ένα.
Το παιδί σου Π.