Αγιορείτες πατέρες

«Ένας από τους τελευταίους» 

Γέροντας Ευθύμιος (Αγιορείτης).1915 -2004.(Ι.Μ.Κωσταμινίτου, Βίγλα - Ι.Μ.Μ.Λαύρας)  

Ζ' Μέρος με φωτογραφίες.

  

Ἡ μελέτη του

Ὁ Γέροντας μελετοῦσε πολύ τά Πατερικά βιβλία. Γνώριζε καί ἐκφωνοῦσε ἀπ’ ἔξω ὁλόκληρα ἐδάφια ἀπό τά ἀσκητικά συγγράμματα. Εἶχε ἐντρυφήσει πολύ σ’ αὐτά.  Εἶχε δύο τεράστια παλιά βιβλία δερματόδετα τόν Εὐεργετινό καί τήν Φιλοκαλία τά ὁποῖα τά εἶχε «καταφάγει». Καί τά δύο ἦταν γεμᾶτα σημειώσεις, παραπομπές καί χαρτάκια-σελιδοδεῖκτες μέ γραμμένο ἐπάνω τους τό κύριο νόημα τῆς σελίδας στήν ὁποία ἀντιστοιχοῦσαν.
Οἱ ἄξονες τῆς ζωῆς του στή Βίγλα ἦσαν: Ὑπεράνθρωπη νηστεία, ξενιτεία, ἀπροσπάθεια πρός ὅλους καί ὅλα, ἀκτημοσύνη, μελέτη, καί  πολύς σωματικός κόπος.

Τό ἡσυχαστήριο τῶν Ἁγίων Βαρλάμ καί Ἱωάσαφ

Συνεχής προσπάθεια γιά ἀμεριμνία καί γιά τό «ἀπερίσπαστον».
Στή Βίγλα ὅπου ἀσκήτευε ὁ Γέροντας, εἶχε ἕνα ἀμπέλι[1]. Μία ἡμέρα πῆγε καί τό κατέστρεψε. Ὅταν ὁ ἀνεψιός του τόν ἐπισκέφτηκε καί τόν ρώτησε γιά ποιόν λόγο τό ἔκανε αὐτό, τοῦ εἶπε:
-«Γιά νά μήν ἁμαρτάνω. Σκόνταφτα, θύμωνα, ἁμάρτανα. Γι’ αὐτό τό χάλασα».
 Προφανῶς τό ἔκανε γιά νά ἔχει περισσότερη ἀμεριμνία καί νά εἶναι ἀπερίσπαστος.
 Ὁ μοναχός πρέπει νά ἀρκεῖται στά ἀπαραίτητα καί νά μήν παρασύρεται ἀπό τήν ἐργασία, τό «ἐργόχειρο». Τό «ἐργόχειρο»  εἶναι «πάρεργο». Τό κύριο ἔργο εἶναι ἡ προσευχή.

Τό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Βαρλάμ καί Ἰωάσαφ

 

Τό ταπεινό του φρόνημα: «Εὐτελής καί ταλαίπωρος καί μηδαμινός ἔργῳ καί λόγῳ»
Ἡ μεγάλη του, «ἐν ἐπιγνώσει» ταπείνωση, φανερώνεται  ἐκτός τῶν ἄλλων καί στίς ἐπιστολές του. Νά πῶς «αὐτοπεριγράφεται» σέ γράμμα του, πού ἀπηύθυνε σέ Ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος ἐφησυχάζει στό Ἅγιον Ὄρος:
«Εὐθύμιος Βιγλιολαυριώτης, ἐλεεινός καί ἁμαρτωλότερος πάντων ἀνθρώπων, Μοναχῶν καί κοσμικῶν, εὐτελής καί ταλαίπωρος καί μηδαμινός
ἔργῳ καί λόγῳ, ἄτιμος καί καταισχυμένος»[2].
 Μ’ αὐτόν τόν τόσο ταπεινό - ἐξευτελιστικό τρόπο «αὐτοπαρουσιάζεται». Ἀξιοπρόσεκτος εἶναι καί ὁ τρόπος πού καταθέτει στόν Ἐπίσκοπο τό αἴτημά του. Γράφει: «Στόν Θεοφιλέστατον Ἄνθρωπον ὑποκλινόμενος, στόν  Ἀρχιερέα μας Χρυσόστομον, Σχολάρχην τῆς Ἀθωνιάδος,
Ὁ ἐλάχιστος τῶν Μοναχῶν Εὐθύμιος Βιγλολαυριώτης...
Μίαν γνώμην ἀμαθῆ, ἀφελῆ, ἁπλῆ καί ἀπερίεργο σοῦ γράφω ἐδῶ πέρα, καί γέλασε μέ τά μένα κἄμποσο»[3]. Θεωρεῖ ὅτι εἶναι γιά γέλια ὁ ἑαυτός του...

Κακοπάθεια καί ταπείνωση

Ὁ Γέροντας μέσα ἀπό τήν προσωπική του πείρα εἶχε μάθει ὅτι:
«Ἡ ταπείνωση καὶ ἡ κακοπάθεια ἐλευθερώνουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ κάθε ἁμαρτία. Ἡ μὲν πρώτη ἀποκόβει τὰ πάθη τῆς ψυχῆς, ἐνῶ ἡ δεύτερη τοῦ σώματος. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ μακάριος Δαυΐδ, ἐφαρμόζοντας αὐτό, λέει στὸ Θεὸ μέσα στὴ προσευχή του: δές, Κύριε, τὴν ταπείνωση καὶ τὴ κακοπάθειά μου, καὶ συγχώρησέ μου ὅλες τὶς ἁμαρτίες. (Ψάλμ. 24, 18)»[4].
 Γνώριζε ἐπίσης ὁ γνήσιος ἀγωνιστής τῆς ταπεινοφροσύνης, π.Εὐθύμιος ὅτι, ὅπως λέει ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος, γιά νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος στήν γνήσια ταπεινοφροσύνη χρειάζεται νά κάνει τρία πράγματα:
Α) Νά ἀγαπήσει τόν σωματικό κόπο (νηστεία, ἀγρυπνία, χαμαικοιτία[5], σωματική ἐργασία, διακονία κοπιαστική τοῦ πλησίον κ.λ.π.)
 Β) Νά βάζει τόν ἑαυτό του κάτω ἀπό ὅλους .
Δηλ. νά πιστεύει ὅτι εἶναι:
Ø  ἁμαρτωλότερος ὅλων τῶν ἀνθρώπων «διά τήν ἄγνοιαν» (ἀφοῦ δέν γνωρίζει ποιός εἶναι ὁ πλησίον του, τό «ἀσφαλέστερο» εἶναι νά πεῖ ὅτι ἐγώ εἶμαι χειρότερος ἀπ’ αὐτόν)
Ø  κατώτερος ὅλων τῶν δαιμόνων, ἀφοῦ τούς κάνει ὑπακοή «δουλεύοντας» στά διάφορα πάθη καί
Ø  αἰσχρότερος ὅλων τῶν κτισμάτων, ἀφοῦ ὅλα τά κτίσματα εἶναι στό κατά φύσιν, ὅπως τά ἔφτιαξε ὁ Θεός, ἐνῶ αὐτός εἶναι στό παρά φύσιν, στήν ἁμαρτία.
Γ) Νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα.
Ἡ προσευχή κάνει τόν ἄνθρωπο ταπεινό διότι ὁ προσευχόμενος «ἀποδίδει» τά κατορθώματά του στήν Θεία Χάρη, ἡ ὁποία ἔρχεται διά τῆς προσευχῆς καί ὄχι στήν δική του δύναμη καί ἱκανότητα. Ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται ἀποδεικνύει ἔμπρακτα ὅτι πιστεύει στόν Κύριο καί στόν λόγο Του : «Χωρίς Ἐμένα δέν μπορεῖτε νά κάνετε τίποτε»[6].
Ἡ γνήσια ταπεινοφροσύνη-ἀγάπη συνδυασμένη μέ τήν ἀδιάλειπτη νοερά προσευχή καί τήν ἐν Χριστῷ ἄσκηση (κακοπάθεια), ὁδηγεῖ στήν κάθαρση, στήν ἐνεργοποίηση τῆς Βαπτισματικῆς Θείας Χάρης καί τέλος στήν ἀπάθεια.

Τὀ Καθολικό τῆς Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας

Ι. Μ. Μ. ΛΑΥΡΑΣ

             Συνεχίζει τίς «τρέλλες του».

Σύμφωνα μέ μαρτυρία τοῦ Γέροντα Παΐσιου, πού διασώζει σύγχρονος Ἐπίσκοπος, ὅταν ὁ Γέροντας ἀναγκάστηκε νά ἀλλάξει τόπο διαμονῆς (πῆγε ἀπό τήν Βίγλα στήν Ι.Μ. Μ. Λαύρας) λόγῳ γήρατος, ἔκανε τήν ἑξῆς «τρέλλα»:


Οἱ Πατέρες τῆς Λαύρας θέλοντας νά τόν «ἀναπαύσουν», τόν ἔβαλαν σ’ ἕνα σχετικά καλό κελλί καί τοῦ πρόσφεραν φαγητό. Ἐκεῖνος γιά νά κρύψει τήν ἀρετή του καί νά μήν φάγει, ἄρχισε νά διαμαρτύρεται καί νά φωνάζει ὅτι δέν ἦταν καλό τό φαγητό. Ἐπίσης πετοῦσε τά σεντόνια ἀπό τό κρεββάτι του. Στό τέλος οἱ Πατέρες ἀναγκάστηκαν νά τόν βάλουν σ΄ ἕνα πιό ταπεινό κελλί τό ὁποῖο ἦταν στά «μέτρα» του. Ἔτσι ἀπόφυγε τήν ἄνεση καί τήν καλοπέραση[7].



[1] Σύμφωνα μέ πληροφορία τοῦ κ. Πασχαλᾶ ἀπό τό Γομάτι.

[2]Ἐπιστολή Γέροντος  Εὐθυμίου «πρός τόν Θεοφιλέστατον Ἀρχιερέα μας Χρυσόστομον», στό: Ἐπισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου, Πρόσωπα καί δρώμενα στόν Ἄθωνα, Ἅγιον Ὄρος 2001, σελ. 410.

[3] Ὅ. π. ( Τήν ἐπιστολή αὐτή ἔγραφε ὁ Γέροντας στίς 3 Μαΐου τοῦ 1981).

[4] Ἁγ. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Α΄ Ἑκατοντάς περί Ἀγάπης, οστ'.

[5] Νά κοιμᾶται στό πάτωμα

[6] Ἰω. 15, 5: «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν».

[7] Μαρτυρία τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἱ. Βλάχου στό : Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, «Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ», Ἱερά Μονή Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Β΄ ἔκδοση, Λεβαδειά 2007, σελ. 277.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο: Ἱερομονάχου Σάββα, Ἕνας ἀπό τούς τελευταίους

Ο ερημίτης μοναχός Ιωσήφ (Βίγλα - Αγίου Όρους).

(Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΜΑΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ)

(Ο ερημίτης μοναχός Ιωσήφ)

Ο μοναχός Ιωσήφ (κατά κόσμον Χρήστος Μπαίρακτάρης) είναι μόλις 48 ετών. Κατάγεται απο το χωριό Άγιος Βασίλειος της Κορινθίας και θεωρείται απο την οικογένεια της Πολεμικής μας Αεροπορίας ο δικός της άνθρωπος. Τον γνωρίζουν όλοι οι πιλότοι των αεροπλάνων Phantom, Corsair και F-16, οι χειριστές δηλαδή που κάθε μέρα δίνουν τον δικό τους επικίνδυνο αγώνα για την αξιοπρέπεια της Ελλάδας και την ελληνικότητα του Αιγαίου.

Ο πατέρας Ιωσήφ μονάζει απο την αρχή της δεκαετίας 1980 στο Άγιον Όρος. Απο το 1989 έχει αποσυρθεί στο ησυχαστήριό του, στην άκρη... του πουθενά πάνω στα βράχια του Ακρωτηρίου Άκραθως, πάνω απο ένα γκρεμό βάθους 300 μέτρων. Μόνος με το Θεό... Διαβάζει, κάνει χειρωνακτικές εργασίες και σώζει την ψυχή του.

"Είναι ένας Άγιος άνθρωπος, μια βιβλική μορφή, που όποιος τον γνωρίσει έχει ανοίξει ένα παράθυρο στον κόσμο της καλοσύνης και της αγάπης" είπε στον "Ρress Τime" ο πιλότος Γιώργος Βαζούρας που τον επισκέπτεται συχνά.

Ο πατέρας Ιωσήφ, ερημίτης του Αγίου Όρους, παρακολουθεί τις αερομαχίες στο Αιγαίο και ευλογεί τους πιλοτους των μαχητικών μας.
Απο το 1990 περίπου όλοι οι Έλληνες πιλότοι ύστερα απο κάθε εμπλοκή με τους Τούρκους πετάνε πάνω απο το Άγιο Όρος για να πάρουν την ευχή του σεβάσμιου γέροντα.

"Κάθε μέρα, όταν ακούω τον θόρυβο των αεροπλάνων, πετιέμαι απο το κελί μου. Βγαίνω έξω και κυματίζω την Ελληνική σημαία. Δακρύζω απο συγκίνηση, καθώς αυτά τα νέα παιδιά έρχονται πάντα ύστερα απο οποιαδήποτε αποστολή στο Αιγαίο να με χαιρετίσουν και να τους δώσω την ευχή μου".

Τα τέσσερα τουρκικά F-16 τρύπησαν σαν βέλη τα πυκνά σύννεφα και ξεχύθηκαν στον ουρανό του Αιγαίου. Μόλις πέρασαν στον Ελληνικό εναέριο χώρο, χωρίστηκαν σε ζευγάρια. Το πρώτο έστριψε δεξιά και κατευθύνθηκε προς τη Θάσο και τη Σαμοθράκη. Το δεύτερο συνέχισε σε ευθεία οριζόντια για τις Βόρειες Κυκλάδες (Άνδρο-Τήνο-Μύκονο). Στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας στη Λάρισα είχε σημάνει ήδη συναγερμός. Απο την Αγχίαλο σηκώθηκαν τέσσερα Ελληνικά μαχητικά με κυβερνήτες έμπειρους σμηναγούς και υποσμηναγούς. Το καθημερινό... πανηγύρι μόλις άρχιζε.

Οι Τούρκοι αεροπόροι όταν αντιλήφθηκαν ότι οι διώκτες τους πλησίαζαν, ενώθηκαν στο βόρειο Αιγαίο μεταξύ της Λήμνου, του Αγίου Όρους και της Μυτιλήνης. Δεν ήθελαν απλώς να «παίξουν» αλλά να προκαλέσουν, αφου τα μαχητικά με την ημισέληνο στον ουρά ήταν οπλισμένα. Λίγα λεπτά αργότερα, στο θαλάσσιο χώρο νότια του Αγίου Όρους άρχιζε μια εικονική αερομαχία. Οι Έλληνες χειριστές, με αριστοτεχνικό τρόπο, «πήρε» ο καθένας απο έναν Τούρκο και πολύ σύντομα απέκτησαν επιχειρησιακό πλεονέκτημα. Δηλαδή, κατάφεραν να βρίσκονται πίσω τους σπρώχνοντάς τους ταυτόχρονα προς τα παράλια της Τουρκίας. Σε χαμηλό ύψος πάνω απο τη θάλασσα, με επικίνδυνους ελιγμούς και με τις μηχανές σε μέγιστη ισχύ, εξελίχθηκαν εντυπωσιακές «αερομαχίες», κλειστές στροφές και σφιξίματα που έμοιαζαν με τανάλιες.

(δείτε το video)

Τα VHF με τη Λάρισα είχαν ανάψει. Εντολές και οδηγίες έδιναν κι έπαιρναν, και απο το ραντάρ του Χορτιάτη και της Λήμνου οι επιτελικοί αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας χαμογελούσαν με ικανοποίηση, καθώς έβλεπαν τους Τούρκους να χάνουν σιγά-σιγα τη μάχη και να παίρνουν το δρόμο προς τις ακτές της Τουρκίας.

Τα τέσσερα Ελληνικά F-16, πρίν επιστρέψουν στη βάση τους, έκαναν ότι κάνουν τα τελευταία 13 χρόνια όλοι οι Ελληνες αεροπόροι... Πήγαν να πάρουν την ευχή απο τον προστάτη τους! Τον γέροντα Ιωσήφ, που απο το ησυχαστήριό του, στους γκρεμούς του Αγίου Όρους, παρακολουθούσε την αερομαχία με δάκρυα στα μάτια. Επικεφαλής του σχηματισμού ο αρχαιότερος σμηναγός και απο πίσω του τα υπόλοιπα 3 μαχητικά.

Ο μοναχός Ιωσήφ, σκαρφαλωμένος στα βράχια του ακρωτηρίου Άκραθος, με τον επικίνδυνο γκρεμό να χάσκει κάτω απο τα πόδια του, το?ς περίμενε. Στα χέρια του κρατούσε δύο τεράστιες σημαίες, τη γαλανόλευκη κι εκείνη του Βυζαντίου. Σε πολύ χαμηλό ύψος, τα Ελληνικά αεροπλάνα πέρασαν πάνω απο τον γκρεμό κουνώντας τα φτερά τους. Η φωνή του μοναχού χάθηκε απο το μουγκρητό των κινητήρων:

"Να έχετε την ευχή μου! Γυρίστε πίσω υγιείς και πάντα νικητές...". Οι σημαίες ανέμιζαν στον παγωμένο αέρα του Αιγαίου κι ο ερημίτης μοναχός έμεινε πάνω στα βράχια μέχρις ότου τα αεροπλάνα έγιναν κουκίδες και χάθηκαν στον ορίζοντα.

"Τους αγαπώ όλους σαν παιδιά μου. Κάποιους τους έχω γνωρίσει κι απο κοντά", μας είπε ο ερημίτης Ιωσήφ σε συνομιλία που είχαμε μαζί του. «Κάθε μέρα, όταν ακούσω το θόρυβο των αροπλάνων πετιέμαι απο το κελλί μου. Εδώ, στην ερημιά και την ησυχία του Άθω, οι θόρυβοι έρχονται απο πολύ μακριά. Βγαίνω έξω και κυματίζω την ελληνική σημαία. Δακρύζω απο συγκίνηση, καθώς αυτά τα νέα παιδιά έρχονται πάντα ύστερα απο οποιαδήποτε αποστολή στο Αιγαίο να με χαιρετίσουν και να τους δώσω την ευχή μου. Έχω παρακολουθήσει πάρα πολλές αερομαχίες. Έχω νιώσει φόβο και υπερηφάνια. Αλλά το συναίσθημα, έπειτα απο κάθε εμπλοκή να περνάνε πάνω απο το ησυχαστήριο μου για να με χαιρετίσουν, δεν περιγράφεται... Κάποιοι απο τους πιλότους ήρθαν ως εδω και με βρήκαν. Αγκαλιαστήκαμε, μιλήσαμε, μου άνοιξαν την καρδιά τους. Μου αποκάλυψαν τα προβλήματα τους. Νιώθω ότι με τα λόγια μου, που είναι λόγια του Θεού, θα γίνουν ακόμα πιο γενναίοι για να υπερασπίζονται πάντα την Ελλάδα μας».

Ο αρχηγός της Αεροπορίας, πτέραρχος Γιώργος Αυλωνίτης, είναι ένας απο τους αξιωματικούς που έχει συναντήσει τον μοναχό Ιωσήφ. Και όπως και οι υπόλοιποι, έχει εντυπωσιαστεί απο τον γαλήνιο χαρακτήρα του και τη σοφία των λόγων του. Οι πιλότοι απο όλες τις πολεμικές μοίρες έχουν στείλει στο ησυχαστήριο του ερημίτη ευχές, αναμνηστικα δώρα, αλλα πάνω απο όλα την αγάπη τους, γιατί ξέρουν ότι έπειτα απο μια δύσκολη πτήση με οποιονδήποτε καιρό πάνω απο το Αρχιπέλαγος, Ο σύγχρονος «προστάτης» τους θα βρίσκεται εκεί, πάνω στα βράχια, για να τους ευλογήσει και να τους εμψυχώσει...