— anaxoriti
Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά, πού βρίσκομαι μαζί σας.
Έχει τώρα περίπου μία βδομάδα, πού βρισκόμαστε στην Κύπρο, ερχόμενοι από τη μονή του Βατοπεδίου.
Ή μονή του Βατοπεδίου, όπως πιστεύω να ξέρετε, είναι ή μονή, πού φιλοξενεί πέραν οπό τριάντα Κυπρίους μοναχούς, και μπορώ να πω είναι ή δόξα της Κύπρου.
Διότι είναι μία πνευματική βάση, πού ασκούνται, όπως είπα, πέραν από τριάντα τέκνα της Κύπρου, και ασφαλώς προσεύχονται για τον τόπο αυτό, νοιάζονται για τη δοκιμασία και την κατάσταση του τόπου, και είναι μία πνευματική βάση, ή οποία πιστεύουμε να συντελέσει στην πνευματική αναβάθμιση του αδικημένου τόπου μας.
Είμεθα εις το «Αγιον «Όρος.
Δεν φύγαμε από τον κόσμο και πήγαμε εκεί, γιατί αίσθανόμεθα απέχθεια προς τον τόπο μας, προς τους δικούς μας, προς τους γνωστούς μας, προς τους συμπατριώτες μας, αλλά ή χάρις του θεού μας μεταφύτεψε εκεί για τους λόγους, πού τους ξέρει αυτή, αλλά όμως δεν παύουμε να στρεφόμεθα προς το λαό μας.
Γιατί ο τόπος αυτός, είναι αλήθεια, είναι οικείος μας. Εδώ μάθαμε για πρώτη φορά να βάζουμε το σταυρό μας, κι οπωσδήποτε ο μοναχός είναι εκείνος ο όποιος είναι ο εύχέτης υπέρ όλης της οικουμένης, πόσο μάλλον για την πατρίδα του και για τους δικούς του.
Γι` αυτό πρέπει να αισθάνεστε κι εσείς μια καύχηση σήμερα, γιατί ή μονή Βατοπεδίου έχει τα μάτια της στραμμένα προς την Κύπρο. Και ακριβώς ο λόγος της επισκέψεως μας εις την Κύπρο δεν είναι, για να κάνουμε περίπατο, αλλά είναι να επικοινωνήσουμε μαζί σας, και, για όσους δεν ξέρουν, μετά από παράκληση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου έχουμε ιδρύσει ένα μετόχι εδώ, τη μονή των ‘ Ιερέων. ‘
Εκεί είναι ο πνευματικός μας αδελφός, ο πατήρ Αθανάσιος, και κάθεται εκεί με μία συνοδεία με σκοπό να βοηθήσει και να παρηγορήσει το λαό της Κύπρου.
Γιατί πιστεύουμε ότι τώρα, όσο ουδέποτε άλλοτε, είναι ή ώρα του μοναχισμού. Σ’ αυτό τον καιρό της εξωστρέφειας και της βιομηχανοποιήσεως των πάντων χρειάζεται να σταθούν εις τον κόσμο άνθρωποι, οι όποιοι έχουν γευθεί τη χάρη του θεού μέσα εις το κάλλος της ησυχίας, για να μπορέσουν να πουν το «Στώμεν καλώς».
Γιατί, όπως ξέρετε, υπάρχει σήμερα εις τον κόσμο πολλή τρυφή, πολλή καλοπέρασης, οικονομική άνεσης, πού αυτά είναι εμπόδια και αιτία και αιτιατά για την πνευματική ζωή.
Εμείς οι Αγιορείτες ανησυχούμε πολύ, γιατί έρχονται στο Αγιον Όρος πάρα πολλοί δυστυχισμένοι, πού έχουν άλυτα προβλήματα και φθάνουν σε αδιέξοδο, πού τους οδηγεί αυτός ο λανθασμένος τρόπος ζωής, όπως ασφαλώς είναι ή ζωή εκτός της Εκκλησίας.
Σήμερα παρακολουθούμε μετά πολλού ενδιαφέροντος και μετά πολλού πόνου τη νεολαία.
Εκεί στη Θεσσαλονίκη, πού κατεβαίνουμε πολύ συχνά, βλέπουμε τους φοιτητές, οι όποιοι έχουν οι περισσότεροι, επηρεαζόμενοι από το πνεύμα του κόσμου, εκτροχιασθεί κι έρχονται πολλές φορές και μας συναντούν, κι είναι τραυματισμένοι ανεπανόρθωτα. Γιατί ακριβώς δεν ξέρουν να ζουν σωστά.
Και ξέρει να ζει σωστά εκείνος ο όποιος πορεύεται το δρόμο, πού χαράσσει ή Ορθόδοξος Εκκλησία.
Σήμερα σκέφτηκα να σας πω μερικά πρακτικά πράγματα όχι τόσο θεωρητικά, όσο πρακτικά, από αυτά, πού συναντούμε για να μπορέσουμε νά αναβαθμίσουμε • την οικογένεια.
Διότι σήμερα εσείς είστε τα πρώτα θύματα, οι γονείς.
Βλέπετε υπάρχει μία ρήξη, μία διαρροή, μία ταραχή στην οικογένεια λόγω του πνεύματος του κόσμου.
Ακράδαντα είμεθα πεπεισμένοι ότι ή ασφαλής οδός, πού θα μας προκαλέσει μια ξεγνοιασιά για τα παιδιά μας, είναι ή ζωή της Εκκλησίας, όπως προηγουμένως ανέφερα.
Κι όταν λέγω ζωή της Εκκλησίας, δεν μιλώ αόριστα, αλλά πολύ συγκεκριμένα.
Ή ζωή της Εκκλησίας είναι οι ακολουθίες, είναι οι λειτουργίες, είναι γενικά ή λατρεία.
Γι` αυτό πρέπει μ’ ένα προγραμματισμένο τρόπο οι γονείς να οδηγήσουν τα παιδιά από μικρά ακόμη μέσα στην εκκλησία. Να τα φέρετε στην εκκλησία και ας κλαίνε.
Δεν πειράζει. Διότι σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες και τα βρέφη ακόμα αισθάνονται την ακολουθία.
Γι’ αυτό έλεγε κι ένας Αγιορείτης ασκητής ότι πολλές φορές τα παιδιά τα βλέπεις και γελάνε στη λειτουργία και νομίζεις ότι γελάνε έτσι, αλλά αισθάνονται τη χάρη.
Πολλές φορές, σαν μικρά παιδιά, βλέπουν, επειδή έχουν πολλή καθαρότητα, και τα γενόμενα, αλλά δεν μπορούν να τα εκφράσουν.
Γι’ αυτό ένας γονιός, για να μπορέσει να προγραμματίσει, δηλαδή εν γνώσει του να χαράξει ένα πρόγραμμα, από μικρό το παιδί του να το φέρει στην εκκλησία, πρέπει να το συνδέσει με τις ακολουθίες και με τα μυστήρια της Εκκλησίας, και ιδιαίτερα με τη Θεία Λειτουργία.
Για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε, πρέπει να γίνουμε άνθρωποι της προσευχής.
Και για να γίνουμε άνθρωποι της προσευχής, πρέπει οπωσδήποτε να συμμετέχουμε και συχνά να είμεθα παρόντες στις εκδηλώσεις της ‘ Εκκλησίας.
Και όπως ξέρετε, ή πρώτη εκδήλωση της Εκκλησίας είναι το κτύπημα της καμπάνας και ή συμμετοχή εις την ακολουθία.
Και όταν ερχόμαστε στις ακολουθίες της Εκκλησίας, τότε οπωσδήποτε θα γίνουμε φιλακόλουθοι, κι όταν γίνουμε φιλακόλουθοι εντός του χώρου της εκκλησίας, εντός του ναού τότε οπωσδήποτε θα επεκταθεί και το φιλακόλουθο πνεύμα και έξω από το ναό.
Και τότε θα μπορέσουμε να ζούμε και στο σπίτι μας, πού είναι κατ’ οίκον Εκκλησία, να ζούμε την προσευχή.
Να ζούμε την ομαδική προσευχή. Βλέπετε σήμερα, μετά λύπης μας, υπάρχει μία μυστική διάρρηξης, ένας μυστικός χωρισμός στην οικογένεια, και ποιος φταίει;
Το πρώτο είναι ή τηλεόραση.
Ανοίγουμε την τηλεόραση και ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα κουμπί, πού ανοίγει, αλλά υπάρχει κι ένα, πού κλείνει.
Την ανοίγουμε την τηλεόραση και καθόμαστε εκεί σιωπηρώς και βλέπουμε επί ώρες. Και βλέπετε, έφυγε ακόμη κι αύτη ή κοινωνική κοινωνία.
Ή κοινωνική διαπροσωπική κοινωνία με τα παιδιά μας. Πόσο μάλλον ή πνευματική κοινωνία.
Γι` αυτό το μέσο, για να ενωθεί ή οικογένεια μ’ ένα άρρηκτο δεσμό, είναι ή συμπροσευχή.
Γι` αυτό πρέπει να μάθουμε να κάνουμε το απόδειπνο.
Τι ωραίο πράγμα! Και να μάθουμε τα παιδιά μας από μικρά, να μάθουμε το λιβάνι. Να μάθουμε να συμπροσευχόμεθα το πρωί. Και μπορεί σε τούτο να συντελέσουν πολύ οι ιερείς.
Και αυτό μετά λύπης μου το λέω, ο ναός δεν πρέπει να κλείνει και να ανοίγει, όποτε έχει γιορτές.
Ό ναός πρέπει ν` ανοίγει κάθε μέρα.
Πρέπει να γίνεται ο εσπερινός κάθε μέρα, ώστε να δίνουμε ευκαιρίες στο λαό να μπορέσει να έρχεται, και να τον κάνουμε φιλακόλουθο.
Διότι ή προσευχή είναι το νεύρο της’ Εκκλησίας.
Εάν τα μέλη μας κατορθώσουμε να τα κάνουμε ευχετικά όντα, τότε οπωσδήποτε θα προχωρήσουμε, θα προκόψουμε, διότι θα εκμεταλλευθούμε τη μυστική δύναμη της Εκκλησίας.
Διότι η ‘ Εκκλησία έχει μεγάλη δύναμη.
Η μυστική δύναμη της Εκκλησίας είναι άφατος.
Είναι απερινόητος.
Δεν μπορούμε να την καταλάβουμε.
Αλλά πολλές φορές δεν ξέρουμε να τη χρησιμοποιήσουμε.
Πρέπει να προσεχθεί στην οικογένεια, αγαπητοί μου. το θέμα της ττροσευχής.
Και ακόμη κι αυτό της ευχής.
Τι ωραίο πράγμα!
Έρχονται πάρα πολλοί εκεί στο Άγιον «Όρος και μας λένε ότι δεν έχουν χρόνο να προσευχηθούν.
Κι εμείς τους διαψεύδουμε. Δεν έχετε χρόνο να προσευχηθείτε; Είναι δυνατόν; Σηκώνεστε το πρωί, μέχρι να τακτοποιηθείτε, να λέγετε την ευχή.
Δεν είναι τρόπος προσευχής αυτός;
Μέχρι να κάνετε μερικές δουλειές το πρωί μέχρι να πάτε στη δουλειά, στο λεωφορείο, στο ταξί, γιατί να μην αδολέσχη ο νους στην ευχή.
Και τότε, όπως λεν οι Πατέρες, ένας, ο όποιος δεν μπορεί να χαρίσει στο πρόγραμμα του ειδικές ώρες προσευχής, όταν προσεύχεται κατά την ώρα πού δουλεύει, και μπορεί να προσεύχεται, τότε οπωσδήποτε αναπληρώνονται οι τακτές ώρες, πού τις επιθυμεί μεν αλλά λόγω των κοινωνικών του υποχρεώσεων δεν μπορεί να τις βρει.
Γι’ αυτό -άρα πολύ πρέπει να προσέξουμε το θέμα της προσευχής, ιδιαίτερα το θέμα της ευχής.
Είσθε εσείς οικοκυρές, δουλεύετε στο σπίτι.
Τι ωραίο πράγμα ν’ απαγγέλλετε την ευχή!
Υπάρχει ωραιότερο πράγμα το να λέγεται ή ευχή, αυτό το πάντιμο και μεγαλοπρεπές όνομα του Ιησού.
«Ιησού ονόματι μάστιζε πολεμίους».
Δια του ονόματος του ‘ Ιησού, του παντοδυνάμου αυτού ονόματος, μαστίζονται οι δαίμονες κι έρχεται μια μεγάλη παράκλησις μέσα στην καρδιά του ανθρώπου.
Γι` αυτό, αν θέλετε να γευθείτε τη χάρη του θεού, όσο μπορείτε ν’ απαγγέλλετε την ευχή.
Πηγαίνετε κάπου κι απασχολείστε ή πεζοδρομείτε, υπάρχει ωραιότερο πράγμα ν’ απαγγέλλετε την ευχή του Ιησού.
Και τότε, εάν ο άνθρωπος το κάνει αυτό, του δημιουργείται μία αγαθή έξις μέσα του, όπως λεν οι άγιοι Πατέρες, και τότε μόνη της ή ευχή συν τω χρόνο απαγγέλλεται καρδιακός.
Και τότε έχουμε την «καρδιακή» προσευχή.
Διότι ή «καρδιακή» προσευχή, ή νοερά προσευχή, είναι αύτη, πού εξαγιάζει το νου.
Διότι ο σκοπός του ανθρώπου είναι να εξαγιάσει το νου του.
Διότι τον άνθρωπο τον χαρακτηρίζει ο κεχαριτωμένος νους.
Εάν δεν υπάρχει κεχαριτωμένος νους εις τον άνθρωπο, ο άνθρωπος έχασε τα πάντα.
Στο φαγητό πάντα να θεσμοποιηθεί ή προσευχή. Ουδέποτε να τρώτε χωρίς να προσεύχεστε.
Πάντα να προηγείται και να έπεται ή προσευχή.
Τότε ευλογείται και το φαγητό, και υπάρχει άλλη γλυκύτης και σ’ αυτό το φαγητό.
Έρχονται πάρα πολλοί στο μοναστήρι και λένε τα φαγητά σας είναι ωραία. Κι είναι τα περισσότερα νερόβραστα.
Δεν βάζουμε τίποτε μέσα.
Και σας λέγω ότι μυστηριωδώς και θαυματουργικός είναι εύγευστα τα φαγητά, γιατί υπάρχει χάρις του θεού, διότι ακριβώς απαγγέλλεται ή ευχή στα διακονήματα.
Γι` αυτό και δημιουργείται μία χάρις.
Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσεχθεί στην οικογένεια, είναι ή ανάγκη ενός κοινού πνευματικού.
Πολλές φορές άλλο πνευματικό έχει ή σύζυγος, άλλο ο σύζυγος, και γίνεται πολλές φορές σύγχυση..
Γι` αυτό. για να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις ειρηνικής βιωτής πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε ένα κοινό πνευματικό.
Και να χαράσσεται μία κοινή γραμμή. Και να χαράσσεται μία γραμμή, πού αναπαύει και τα δύο σκέλη.
Διότι έτσι, όπως είπα, δημιουργείται μια κοινή γραμμή και
Δημιουργούνται προϋποθέσεις ειρήνης και γαλήνης.
Τα παιδιά σας από μικρά, από τον καιρό πού μαθαίνουν αν μιλούν να τα στέλνετε στο πνευματικό.
Και αυτό να το λάβετε υπ’ όψιν σας πολύ σοβαρά.
Από τεσσάρων ετών ακόμη μερικά παιδιά είναι προχωρημένα, ωριμάζουν πιο πολύ, και από τριών ετών.
Να τα στέλλετε στον πνευματικό, για να τους δημιουργήσετε το αίσθημα ότι είναι ατελή και κάνουν λάθη.
Διότι, εάν δεν τους δώσουμε αυτά, πού πρέπει να τους δώσουμε, όταν είναι μικρά, μην πλανάστε ότι, όταν μεγαλώσουν, δεν θα μας ακούνε και θα παρασύρονται.
Τα παιδιά πρέπει από μικρά να τα οδηγήσουμε στο σωστό τρόπο. Και το θεμέλιο του σωστού τρόπου είναι να μάθει το παιδί να επικοινωνεί με πνευματικό.
Γι` αυτό σε μερικούς γονείς, πολλές φορές, παρατηρώ, τους φαίνεται παράξενο, και λένε, μα από μικρά στον πνευματικό;
Και όμως επιβάλλεται και ενδείκνυται.
Και ακόμα το παιδί αποκτά μία κοινωνία με τον πνευματικό, μία Ιδιαίτερη κοινωνία, και δεν κάνει κόπο μετά ν’ ανοίξει την καρδιά του και να του πει τα προβλήματα, πού ίσως θ’ αντιμετωπίζει, όταν μεγαλώσει, πού θα είναι μεγάλα, για να πάρει λύση.
Διότι πρέπει το παιδί —κι οι ψυχολόγοι το λένε—, πρέπει το παιδί, το άπειρο παιδί, να μάθει να ερωτά.
Διότι το παιδί, πού δεν ερωτά, οπωσδήποτε θα πάθει μεγάλες γκάφες, πού θα του στοιχίσουν ίσως και σ’ όλη του τη ζωή.
Πόσο μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτό ένας ευλαβής γονιός!
Ένα άλλο, το οποίο ήθελα να σας πω, πρέπει να βρείτε και να δημιουργήσετε προϋποθέσεις να ησυχάζετε.
Διότι, βλέπετε, όπως έγινε ή ζωή σήμερα, οι περισσότεροι κάνουν δύο δουλειές. Βλέπουμε τα παιδιά, έρχονται από το σχολείο, πηγαίνουν στο φροντιστήριο, μετά πηγαίνουν εις το πιάνο, μετά πηγαίνουν σε άλλα ερασιτεχνικά ενδιαφέροντα.
Γι’ αυτό πρέπει όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, να δημιουργήσουμε ώρες, πού να βλέπουμε τον εαυτό μας.
Διότι, βλέπετε, αυτή ή ένταση λόγω των κοινωνικών, των οικογενειακών, των επαγγελματικών μερίμνων μας δημιουργεί μία δυσκολία, μία βαρύτητα, γι` αυτό πρέπει να βρίσκουμε μερικούς τρόπους και μερικές μεθόδους να φεύγουμε από τον κόσμο. Ένας τρόπος είναι να επισκεπτόμαστε τα μοναστήρια.
Θυμάμαι που ήμουν στον κόσμο, μόλις πήγαινα σ’ ένα μοναστήρι είτε γυναικείο, είτε ανδρικό, μόλις πήγαινα μέσα στο μοναστήρι κι έβλεπα τις καμάρες, έβλεπα τα κελιά των μοναχών, μόνο πού τα έβλεπα αυτά ειρήνευα.
Αισθανόμουν διαφορετικά.
Γι` αυτό, πάρτε τα παιδιά σας και πηγαίνετε σ` ένα μοναστηράκι.
Όπως είπα και στην αρχή σήμερα είναι ή ώρα του μοναχισμού.
Πρέπει τα παιδιά μας-να συνδεθούν με τους μοναχούς τα αγόρια με τους μοναχούς και κοπέλες με τις μοναχές.
Διότι σήμερα βλέπετε είναι τόσα πολλά τα αίτια, πού, αν δεν αποκτήσουν φίλους τα παιδιά ανθρώπούς πού είναι φορείς χάριτος για να παίρνουν. δύναμη και κουράγιο, είναι αδύνατο να μην ενδώσουν.
Και να σας πω ένα παράδειγμα:
Μια οικογένεια εκεί στην Αθήνα είχε ένα μεγάλο πρόβλημα με τις κόρες της. Και ξέρετε ότι μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες ενός ευλαβούς γονιού είναι να εξοκείλουν, και να εκτροχιαστούν τα παιδιά του.
Ενώ ήταν ευλαβείς, όπως ο πατέρας διηγείται, οι κοπέλες—ήτανε στην εφηβεία – απροσδόκητα παρασύρονται από την παρέα τους στο σχολείο, και αρχίζουν και απεμπολούν κάθε πνευματικό, πού είχανε.
Άρχισαν να παρατούν την Εκκλησία, άρχισαν να είναι της μόδας.
Ό πατέρας, ή μητέρα είχανε συγκλονιστεί, αλλά αυτές τίποτα Αυτά είναι κατεστημένα, είναι παρωχημένα έλεγαν.
Ό πατέρας ιδιαίτερα, πιο ευαίσθητος από τη μάνα, ήτανε απαρηγόρητος.
Βλέποντας τις κόρες του νά εκτροχιάζονται, δεν μπορούσε ούτε να κοιμηθεί .Πηγαίνει και βλέπει κάποιο μοναχό. Του λέει ,έτσι κι έτσι.
Του λέει να προσπαθήσεις να τις συνδέσεις με ένα γυναικείο μοναστήρι. Του λέει.
Γέροντα, είναι αδύνατο. Μόλις τους πω για μοναστήρι, δαιμονίζονται Είναι αδύνατον.
Του λέει. Προσπάθησε και θα κάνουμε προσευχή, για να τα καταφέρεις.
Λοιπόν, μετά από ορισμένο καιρό αυτός πήγε και βρήκε την ηγουμένη του ‘ Αγίου ‘ Ιωάννη του Μακρινού, αν ξέρετε, είναι κοντά εκεί, έξω από την Αθήνα.
Είναι ένα καλό μοναστήρι με πολλές μοναχές μορφωμένες.
Συνεννοήθηκε να κάνει μια προσπάθεια, αν τα καταφέρει να φέρει μ’ ένα έμμεσο τρόπο τις κόρες του στο μοναστήρι.
Και παρακαλώ, είπε στην ηγουμένη, να τις βοηθήσετε.
Μια μέρα, όπως ο ίδιος διηγείται, έπεισε τις κόρες του να πάνε μια βόλτα. Και παραδόξως δέχθηκαν, παρόλο πού ήταν προκατειλημμένες, και πάντοτε είχανε δυσμένεια σε όσα τους έλεγε ο πατέρας.
Λοιπόν, πήγανε μια βόλτα και πέρασαν μ’ ένα τεχνητό προγραμματισμό από το μοναστήρι, και τους λέει ο πατέρας:
Δεν θέλετε να κατέβουμε λίγο, έστω για πέντε λεπτά, στο μοναστήρι; Λένε οι κοπέλες, που να κατέβουμε, μπαμπά, τώρα.
Τέλος πάντων τις έπεισε. Κατέβηκαν στο μοναστήρι, ειδοποιεί αυτός την ηγουμένη στην πόρτα, τις υποδέχεται τις κοπέλες, τις παίρνει στην αγκαλιά της και πηγαίνει και τις κερνάει. Και τους μιλούσε λόγια πνευματικά.
Αυτές σιωπηλές. Χωρίς να λένε τίποτα. Τις κέρασαν, μετά τις πήρε εκεί ατό εκθετήριο της Μονής. Τους έδειξε εκεί τα εργόχειρα των μοναζουσών και μετά τους έδωσε κι ένα δωράκι. Και τις είχε στην αγκαλιά της. Αυτές κοκκίνισαν, αλλά δεν έλεγαν τίποτα.
Μετά τις παίρνει ή ηγουμένη και τους λέει, τώρα έχουμε εσπερινό, δεν μένετε και στον εσπερινό; Κι όπως ήταν ή ηγουμένη έτσι ευλαβής κι ευσεβής μοναχή, τις πήρε στον εσπερινό, άλλ’ αυτές δεν αντέδρασαν. Τις έβαλε εκεί στο χορό, έψαλλαν τόσο ωραία, κι αυτές ήταν δίπλα από την ηγουμένη. Έβλεπε ή μία την άλλη και δεν μιλούσαν τίποτα.
Τελείωσε ο εσπερινός, λέει, τώρα έχουμε τράπεζα, δεν μένετε και στην τράπεζα μαζί μας; Λοιπόν, πήρε τις κοπέλες στην τράπεζα και τις έβαλε μπροστά και κάθισαν μαζί με την ηγουμένη.
Άκουσαν το ανάγνωσμα, έβλεπαν εκεί τις μοναχές σκυφτές να ακούουν μετά προσοχής την ανάγνωση με περισυλλογή, με μία σύννοια. «Έφαγαν εκεί πέρα και μετά τις κατευοδώνει ή καθηγουμένη.
Μπήκαν στο αυτοκίνητο να πάνε στην’ Αθήνα. Αυτές σιωπηλές. «Όπως διηγιόταν ο πατέρας, σιωπηλές και σκυφτές. Λοιπόν, πηγαίνουν στο σπίτι μετά άκρας σιωπής.
Μόλις μπήκαν στο σπίτι, πάνε και οι δύο και βάζουν μια στρωτή μετάνοια στον πατέρα και του λένε: «Πατέρα, να μας συγχωρέσεις• σήμερα, πού πήγαμε εκεί, καταλάβαμε τι βάθος έχει ή Ορθοδοξία.
Πλανηθήκαμε.
Γι` αυτό και ζητούμε συγγνώμη και υποσχόμεθα να συνεχίσουμε τη χριστιανική ορθόδοξη ζωή.»
Γιατί σας το είπα αυτό;
Πόσες νουθεσίες και παρατηρήσεις έκαναν οι γονιοί. Πήγαν στο μοναστήρι, και ή παρουσία των χαριτωμένων ανθρώπων αμέσως, σαν ένα χάρτινο πύργο, κονιορτοποίησε αυτά, τα οποία μετά πεισμονής και επίμονης πρέσβευαν αυτές οι δύο κοπέλες.
Γι` αυτό σας είπα ότι είναι ή ώρα του μοναχισμού, Γι` αυτό, όσο μπορείτε, να συνδέεστε με το μοναστήρι. Και ιδιαίτερα με το Αγιον Όρος, πού είμαστε μάρτυρες πόσοι άνθρωποι υφίστανται αποτελεσματικές αλλοιώσεις εκατόν ογδόντα μοιρών, διότι έρχονται σ’ αυτόν τον ευλογημένο και χαριτωμένο τόπο.
Ένας άλλος πιο πρακτικός τρόπος και πιο εύκολος είναι να σχετιζόμαστε με τα εξωκλήσια. Τα εξωκλήσια τα έκτισαν οι παλαιοί, διότι πρώτα οι παλιοί ορθόδοξοι είχανε πάντοτε ησυχαστικές διαθέσεις.
Διότι, βλέπετε, οι Πατέρες είπαν ότι δεν διαφέρει ο μοναχικός από τον έγγαμο βίο, εκτός από το γάμο. Τα άλλα όλα πρέπει με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια μέθοδο να αγωνιζόμαστε Γι` αυτό και τα εξωκλήσια τα έκτιζαν, για να πηγαίνουν εκεί να προσεύχονται, ν’ ανάβουν τα καντήλια, να κάνουνε ησυχαστικές λειτουργίες, Γι` αυτό τα έκτισαν. Γι` αυτό μία μέθοδος και ένας τρόπος, πού οδηγεί στη σωστή οδό και στο σωστό αποτέλεσμα, είναι να επισκεπτόμαστε τα εξωκλήσια. Αυτό θα μας βοηθήσει να ενοποιηθούμε με τον εαυτό μας.
Ένας άλλος πρακτικός τρόπος είναι να έχουμε σχέσεις με πνευματικούς ανθρώπους
αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Και ακόμα, αν είναι εφικτό να τους καλούμαι στο σπίτι.
Ώστε να έχουμε μία άμεση κοινωνία και επαφή με την οικογένεια.
Πόσο συμβάλει ή επίσκεψη ενός πνευματικού ανθρώπου μέσα στην οικογένεια.
Ακόμα σήμερα υπάρχουν πολλά ευλαβή παιδιά, τα οποία έχουνε πρόβλημα σχέσεων και κοινωνία με αλλά παιδιά.
Γι` αυτό επιβάλλονται κι οι σχέσεις οι πνευματικές με άλλες χριστιανικές οικογένειες, για να μπορέσουν τα παιδία να αποκτήσουνε μία φιλία και μία κοινωνία με τους ομήλικους τους. διότι το παιδί θέλει οπωσδήποτε φίλους.
Εάν δεν βρει καλούς φίλους, οπωσδήποτε θα αναγκαστεί να ενδώσει.
Γι` αυτό λέει και ή λαϊκή παροιμία του σοφού λαού ότι «πες μου το φίλο σου να σου ποιος είσαι;». Κα! η Αγία Γραφή έρχεται και λέει «ομιλίαι κακές φθείρουσιν ήθη χρηστά».
Γι` αυτό πρέπει οπωσδήποτε μ’ ένα σύστημα, μ` ένα τρόπο προγραμματισμένο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις και κοινωνίας των παιδιών μας, σχετιζόμενοι με άλλες χριστιανικές οικογένειες.
Ένα άλλο, το οποίο θα συμβάλει στην πνευματική αναβάθμιση κατ’ οίκον Εκκλησίας, πού λέγεται οικογένεια, είναι, όπως είπα και στην αρχή, να δημιουργήσουμε ένα λατρευτικό πνεύμα στην οικογένεια.
Στην Ελλάδα υπάρχει πιο πολύ αυτό. Δηλαδή να κάνουμε συχνά αγιασμό.
Είθισται στις ενορίες να γίνεται κάθε μήνα αγιασμό. Στο σπίτι είναι καλά να καλούμε, έστω κάθε δύο μήνες, τον παπά να μας κάνει ένα αγιασμό.
Αυτό συμβάλλει, ώστε εμείς και τα παιδιά μας να έχουμε μια πρακτική σχέση με τούς εκπροσώπους της Εκκλησίας και να ενστερνιστεί μέσα μας το φιλακόλουθο και τελετουργικό πνεύμα της Εκκλησίας.
Επίσης ένα άλλο μπορούμε να κάνουμε. Κάθε τόσο να κάνουμε κι Άγιο Ευχέλαιο στο σπίτι μας. Αυτό πάρα πολύ ωφελεί.
Και να ξέρετε ότι το Άγιο Ευχέλαιο ωφελεί πολύ και στη σωματική υγεία. Στην Ελλάδα το έχουνε θεσμοποιήσει. Εδώ στην Κύπρο δυστυχώς το Άγιο Ευχέλαιο το ξέρουμε μόνο όταν έχουμε ετοιμοθάνατους, κι αυτό είναι μία παπική επίδραση
Διότι στους Ρωμαιοκαθολικούς το Ευχέλαιο είναι μη επαναλαμβανόμενο μυστήριο, και γίνεται μια φορά. την ώρα του θανάτου. Γι` αυτό παρακαλώ πολύ. αυτό να το χρησιμοποιούμε. Έστω κάθε εξάμηνο, κάθε εννέα μήνες..
Ένα Άγιο Ευχέλαιο πολύ βοηθά στο σπίτι. Διότι το να έρθει ο παπάς και να μας κάνει ένα μυστήριο της Εκκλησίας στο σπίτι μας πάρα πολύ συμβάλλει, ώστε τα παιδιά μας να συνδεθούν κατά ένα πρακτικότερο και συνάμα ουσιαστικότερο τρόπο με τη ζωή της Εκκλησίας.
Ένα άλλο το όποίο πρέπει να προσέξουμε, είναι ο αγιασμός πού κάνουμε ή παίρνουμε από την εκκλησία.
Κάθε πρωί να συνηθίσουμε τα παιδιά μας να πίνουν αγιασμό. Να έχουμε αντίδωρα και αγιασμό, και κάθε πρωί κι εμείς και τα παιδιά μας να τρώμε και αντίδωρο και να πίνουμε και αγιασμό. Διότι ο αγιασμός αγιάζει. Κάθε τι πού προσφέρεται από την Εκκλησία, αγιάζει τον άνθρωπο. Γι’ αυτό πρέπει αυτά να τα χρησιμοποιούμε, ώστε να μπορέσαμε να προκόψουμε. .
Ένα άλλο πάλι είναι το να συμμετέχουμε στις αγρυπνίες.
Και είχαμε κι εμείς αυτές τις ημέρες μία εμπειρία, πόσο ωφελούν οι νυκτερινές ακολουθίες. Άλλη είναι ή χάρη της λειτουργίας, πού γίνεται τη νύκτα, και άλλη ή χάρη της λειτουργίας, πού γίνεται το πρωί.
Γι` αυτό πάρα πολύ θα βοηθηθούμε, εάν συμμετέχουμε στις αγρυπνίες, και βέβαια και οι ιερείς μας πρέπει να μας δημιουργούν τέτοιες προϋποθέσεις, ώστε να μπορέσουμε να ακολουθήσουμε, να κτυπήσουμε και αυτό το πλήκτρο.
Να συνδεθούμε και εμείς και τα παιδιά μας με τον Άγιο της ενορίας μας. Γι` αυτό μετά λύπης μου καμία φορά παρατηρώ ότι αποσπούμε τα παιδιά από την ενορία, για να πάνε σ’ ένα σύλλογο. Αυτό είναι λάθος. Εάν λειτουργεί ενορία, πρέπει να προτιμάται ή ενορία.
Διότι ξέρουμε από παλιά ότι οι γιαγιάδες μας, οι μανάδες μας, οι παλιοί, είχανε μία αυθόρμητη φιλία και σύνδεση με τον άγιο ενορίας τους.
Και πολλές φορές είχανε εμπειρίες της θαυματουργικής παρουσίας του αγίου της ενορίας. Γι` αυτό oσο μπορούμε, κι αυτοί πού κάνουν ιεραποστολή κι αυτοί πού κάνουν πνευματικό έργο, να μη διασπούμε την πνευματική ζωή τής ενορίας.
Άλλα πρέπει να βοηθούμε τους χριστιανούς να συνδεθούν με την ενορία κι μάλιστα τον Άγιο της ενορίας να τον έχουν προστάτη τους. Διότι οποιοδήποτε ο «Άγιοι, της ενορίας έχει μία ειδική εύνοια από το Θεό.
Σύμφωνα ι ιέ τους πατέρες ο προστάτης ενός τόπου έχει ειδική χάρη να παρηγορεί τους ανθρώπους πού επισκοπεύει.
Γι` αυτό πάρα πολύ θα συμβάλουμε στην αναβάθμιση μας την πνευματική, εάν συνδέσουμε και τα παιδιά μας με τον Άγιο της ενορίας μας. Θα συνδεθούμε με τον «Άγιο της ενορίας μας, μαθαίνοντας το βίο του, μαθαίνοντας τα θαύματα του.
Ακόμα να ζωγραφίσουμε και την εικόνα του Αγίου της ενορίας, για να τη βάλουμε στο σπίτι μας. Και να τον τιμούμε ως οικογένεια κατά τρόπο ιδιαίτερο. Και τότε οπωσδήποτε ο τιμώμενος ο Άγιος, επειδή τον προκαλούμε με την τιμή. πού του δίδουμε, κατά ιδιαίτερο τρόπο και με ιδιαίτερη εύνοια θα έρθει και θα γίνει συνεπίκουρος στις ανάγκες, πού έχουμε, τις βιοτικές και τις πνευματικές μέσα στο σπίτι μας.
Πρέπει εμείς, όσο μπορούμε, και τα παιδιά μας, να προσπαθήσουμε να συμμετάσχουμε μ’ ένα ενεργό ρόλο μέσα στην κίνηση της ενορίας και μέσα στην κατηχητική κίνηση.
Ξέρετε ότι, όταν εμείς και τα παιδιά μας συνδεόμαστε με τις ενέργειες, με τη δράση της ενορίας, οπωσδήποτε δημιουργούμε μία φιλία, ένα ιδιαίτερο σύνδεσμο με την ενορία, πού μας βοηθά, ώστε να ριζώσουμε μέσα στην εκκλησία και εύκολα να μην ξεκόβουμε.
Ακόμα ένας άλλος τρόπος, πού μπορούν τα παιδιά μας να συνδεθούν με το ναό της ενορίας, είναι να τα κατηχήσουμε, να τα διδάξουμε, να τα εμπνεύσουμε, ώστε να φυλάγουν μερικά χρήματα και, αντί ν’ αγοράσουν διάφορα αλλά, ανούσια πράγματα, ν’ αγοράζουν κάτι και ν’ αφιερώνουν στο ναό αυτά τα ίδια.
Κι αφιερώνοντας ένα αφιέρωμα στο ναό, λόγου χάρη κάνοντας μία εικόνα, ένα καντήλι, κάτι άλλο, πού έχει ανάγκη ή εκκλησία, αυτά τα παιδιά συνδέονται με το ναό της ενορίας, και αυτό τους κολλάει στην ενορία, κι εύκολα δεν τα χάνουμε. Κι ακόμα τους δημιουργούμε μια διάθεση να ενδιαφέρονται για το ναό και τον Άγιο της ενορίας μας.
«Ένα άλλο, το όποιο μας συνδέει με την ενορία, είναι να κάνουμε προσφορές, να κάνουμε πρόσφορα και να τα φέρνουμε στην ενορία, για να ωφελούνται από αυτά οι κεκοιμημένοι και να ωφελούμεθα κι εμείς, διότι απ’ αύτη την προσφορά θα βγει το σώμα του Χρίστου. Συνδεόμαστε περισσότερο με την ενορία, αλλά και ωφελούνται και οι κεκοιμημένοι μας. Και σας λέγω ένα παράδειγμα, το όποιο άκουσα.
Μία γυναίκα εκεί στην Αθήνα συνήθιζε και έκανε πρόσφορα κάθε Σάββατο και τα έπαιρνε στην ενορία της. Ό άντρας της όμως ήταν πολύ αδιάφορος και συνεχώς τη ζάλιζε.
Κάνεις πρόσφορα στους παπάδες, στέλλεις πρόσφορα στους παπάδες, Τι τα θέλουν οι παπάδες; Αυτή όμως, επειδή ήτανε πιστή γυναίκα, δεν τον άκουε.
Λοιπόν, μια μέρα ή κυρία αυτή έκανε τα πρόσφορα, τα ζύμωσε ή ίδια και τα ‘βαλε εκεί να στεγνώσουν και να τα πάρει το απόγευμα του Σαββάτου στον εσπερινό. Ό άντρας της ήτανε στη δουλειά.
Άλλα, δεν ξέρω για ποιο λόγο. σχόλασε γρήγορα, κι ή γυναίκα ήτανε στην αγορά. Άνοιξε εκεί το φούρνο και βρήκε τα πρόσφορα ζεστά, τα έκοψε και τα έφαγε. Ήρθε ή γυναίκα, φαντάζεστε, άρχισε να κλαίει, διαμαρτυρίες, γιατί να το κάνεις αυτό. Μετά το απόγευμα ο άντρας κοιμήθηκε και βλέπει το έξης όνειρο:
Βλέπει αναρίθμητους ανθρώπους μέσα σε μια μεγάλη πεδιάδα, και κάθονταν κι είχαν μπροστά τους ένα τραπέζι.
Μπροστά τους ήτανε κρασί, ψωμί και αναμμένο ένα κερί.
Και, ενώ προχωρούσε, βλέπει τον πατέρα του, ο όποιος ήταν κεκοιμημένος, και αυτός δεν είχε μπροστά του τίποτα. Του λέει: «Πατέρα, εσύ δεν τρως τίποτα;» Του λέει: «Παιδί μου, πώς θα φάω αφού εσύ μου το ‘φαγες το μεσημέρι;»
Και μόλις το είδε αυτό, αυτός ο άνθρωπος έγινε συνειδητό μέλος της ‘ Εκκλησίας.
Και αυτό μας το διηγήθηκαν αψευδείς μάρτυρες οι όποιοι το άκουσαν.
Βλέπει κανείς πόσο αυτά τα πράγματα, τα οποία καμία φορά φαίνονται λεπτομέρειες, μπορούν ουσιαστικά να μας βοηθήσουν κα! στο θέμα των κεκοιμημένων.
Διότι, αγαπητοί μου, ότι έχει θεσμοποιήσει ή ‘ Εκκλησία δεν τα θεσμοποίησε τυχαία αυτά είναι πρωτεύοντα και αυτά είναι δευτερεύοντα, ότι θεσμοποίησε ή Εκκλησία με πάσα λεπτομέρεια θεόπνευστος τα θεσμοποίησε.
Γι` αυτό πρέπει να τα τηρούμε και να τα υπολογίζουμε.
Ένα άλλο, το όποιο μας συνδέει με την Εκκλησία, είναι ή γιορτή των ονομαστηρίων μας. Τι ωραιότερο πράγμα εμείς οι ίδιοι, πού έχουμε την ονομαστική μας εορτή, να κάνουμε τη γιορτή του Αγίου μας!
Να φέρουμε αρτοκλασία, να εκκλησιαστούμε, να ετοιμαστούμε να κοινωνήσουμε και μετά να καλέσουμε και τον Ιερέα, όπως γινόταν παλαιά, να ‘ έρθει να μας κάνει τον αγιασμό εις μνήμην και τιμήν του Αγίου, πού φέρουμε τ’ όνομα του.
Άλλα δυστυχώς σήμερα —κι αυτό το βλέπω και στην Κύπρο— υπάρχει μία αποξένωση από τους Αγίους της εκκλησίας μας. Δηλαδή υπάρχει αυτή ή τάση του ευρωπαϊκού πνεύματος. Πώς ονομάζεσαι; Άντρη. Πώς λέγεσαι; Λίζα. Πώς λέγεσαι; «Άντζελα. Δεν ξέρετε ότι αυτά μας αποξενώνουν από τη ζωή της ‘ Εκκλησίας;
Ονόματα θα δίνουμε, αγαπητοί μου, στα παιδιά μας αγίων, και, όπως είναι τα ονόματα, θα τα λέμε. Αυτή ή τάση εξευρωπαϊσμού και ή τάση του λεγομένου εκσυγχρονισμού μας δημιουργούν μία πλάνη, και αποξενωνόμαστε και αποξενώνουμε και τα παιδιά μας από την ‘ Εκκλησία.
Γι` αυτό πρέπει τα παιδιά μας, ακόμη και μ’ αυτό το όνομα, το όποιο θα τους συνοδεύει σ’ όλη τη ζωή, να τα βοηθήσουμε να συνδεθούν με τον «Άγιο τους.
Να γίνει μια εικόνα του ‘ Αγίου τους, να τον έχουνε προστάτη τους. ‘ Εμείς εκεί στο » Αγιον «Όρος, όταν γιορτάζει ένας μοναχός, τιμούμε ιδιαίτερα τον «Αγιον αυτόν, πού φέρει ο μοναχός μας. Και σας λέγω υπευθύνως ότι οι μοναχοί πολλές φορές μου λένε, «γέροντα, σήμερα, πού γιορτάσαμε τον «Άγιο μου, αισθάνθηκα μία ιδιαίτερη χάρη από τον «Άγιο».
Και δεν έχουν άδικο. Διότι οι Άγιοι, αδελφοί μου, αφορμή γυρεύουν να τους προκαλέσουμε να μας βοηθήσουν.
Κι έτσι, όπως είπα και στην αρχή, εκμεταλλευόμαστε τη μυστική δύναμη της Εκκλησίας.
Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσέξουμε, είναι, όπως είπα και στην αρχή, ή τηλεόραση. Η τηλεόραση σταμάτησε το διάλογο μέσα στην οικογένεια.
Και αυτό είναι, ξέρετε, πολύ θλιβερό. Γιατί, επειδή στα παιδιά μας δεν αναπτύσσεται ο διάλογος, συνηθίζουν να μην εκμυστηρεύονται αυτά, πού θέλουν, και ξέρετε οι ψυχίατροι σήμερα Τι λένε;
Ένας λόγος, πού σήμερα τα σύγχρονα παιδιά έχουνε ψυχολογικά προβλήματα, είναι, διότι δεν τους αναπτύξαμε εμείς οι γονείς το διάλογο.
Δηλαδή χαλάσαμε την επικοινωνία μαζί με τα παιδιά μας. Γι` αυτό, παρακαλώ πολύ, όσο μπορείτε να’ χετε διάλογο με τα παιδιά σας, και μαζί, αλλά και Ιδιαιτέρως με το καθένα. Και στο διάλογο αυτό να τους ερμηνεύετε Τι περιμένει ή ‘ Εκκλησία απ ` αυτά.
Να τους ερμηνεύετε το σκοπό τους. Να τους ερμηνεύετε γιατί ήρθε ο Χριστός στη γη. Και γενικά το νόημα της κενώσεως του θεού Λόγου, ώστε οπό μικρά να τους ενστερνίσετε, να τους εμφυτέψετε τον πόθο για τον αγιασμό.
Και ένα άλλο, το οποίο πρέπει να έχουν υπ’ όψη τους οι γονείς: Πολλές φορές το πολύ ενδιαφέρον, πού έχουμε για τα παιδιά μας, και ή μεγάλη έγνοια μας κάνει να είμεθα πολύ αυστηροί. Μας κάνει να είμεθα πάρα πολύ αυστηροί και πολλές φορές άτεγκτοι κι ανυποχώρητοι σε μερικά πράγματα.
Πρέπει, αγαπητοί μου, μου να το χωνέψουμε ότι τα παιδιά, τα σύγχρονα παιδιά, δεν έχουν δύναμη ν’ αντέχουν την αυστηρότητα, πού αντέχατε σεις οι παλαιότεροι.’ Αλλά πρέπει δια του διαλόγου και δια της πειθούς να τους λέμε το καλό και μετά δια της προσευχής να αναπληρώνουμε. Γι` αυτό μην ανησυχείτε• εσείς προσεύχεστε δια τα παιδιά σας και μην έχετε άγχος.
Έρχονται πολλοί, μας πλησιάζουν, μα τ! να κάνουμε με τα παιδιά, μα δεν έρχονται, μα αργούν να έρθουν, μα δεν ακούνε κτλ.
Ναι, αλλά πολλοί ευλαβείς γονείς, χωρίς να το θέλουν, τους δημιουργούν ένα αφόρητο κλίμα στο σπίτι, πού πολλοί νέοι έχουν λογισμούς να φύγουν από το σπίτι. Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, εάν συνηθίσετε από μικρά τα παιδιά σας και τα έχετε σε διάλογο και τους ερμηνεύετε τον πνευματικό νόμο, τότε οπωσδήποτε θα βοηθηθούν και θα αναπτύξουν μία κοινωνία μαζί σας. Και αν θέλετε να είστε ιδανικοί γονείς, ο ιδανικός γονιός πρέπει να γίνει ο πρώτος πνευματικός του παιδιού του.
Εάν δεν το καταφέρετε έτσι, νομίζω ότι πετύχατε.
Πρέπει να δώσετε τέτοια εμπιστοσύνη στο παιδί σας και να του δείξετε τέτοια αγάπη και τέτοια ελευθερία, ώστε άνετα να σας εκμυστηρεύεται τα διάφορα προβλήματα, πού, ως παιδί, μετέπειτα έφηβος, μπορεί να συναντά, για να μπορέσετε να το βοηθήσετε.
Τα παιδιά πρέπει να συνδεθούν, όπως είπα, με τη ζωή της ‘ Εκκλησίας. Να μάθουν την προσευχή, να μάθουν να προσεύχονται, να μάθουν να γονατίζουν, να μάθουν να κάνουν μετάνοιες.
Ξέρετε οι μετάνοιες πόσο βοηθούνε, ώστε το παιδί να έχει αίσθηση της προσευχής; Διότι τα παιδιά δεν αρκούνται με το να τους λες αυτό απαγορεύεται, εκείνο απαγορεύεται, αυτό δεν επιτρέπεται.
Πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν, να μην τους δώσουμε ένα στείρο ηθικισμό, αλλά να τα βοηθήσουμε να βρουν ένα αντίκρισμα• διότι, αν δεν βρει το παιδί αντίκρισμα, πού είναι αυτή τούτη ή θεία χάρις, ή κατ’ αίσθηση θεία χάρις, είναι αδύνατο να το πείσουμε να ζήσει τη ζωή της ‘ Εκκλησίας.
Γι` αυτό οπωσδήποτε πρέπει να μάθουμε το παιδί να προσεύχεται κατά τον ορθό πατερικό και παραδοσιακό τρόπο.
«Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσέξουμε στην οικογένεια είναι το έξης:Ο πατέρας και ή μητέρα πρέπει να συνάζουν τα παιδιά κάθε βδομάδα και να τους λένε τις τυχόν παρατηρήσεις, τις τυχόν λύπες, πού έχουν.
Μπορεί τα παιδιά να πλήγωσαν τους γονείς, και οπωσδήποτε θα υπάρξουν στιγμές, θα υπάρξουν περιστάσεις πού θα πληγωθούν οι γονείς για τα παιδιά.
Τότε να τα συνάζετε τα παιδιά σας όλα και να τους λέτε τα παράπονα σας και να συνεξηγείσθε, διότι ή συνεξήγηση λύνει την παρεξήγηση. Και τα παιδιά πολλές φορές κάνουν κάτι και δεν έχουν γνώση τι έκαναν.
Γι` αυτό στα μοναστήρια υπάρχουν οι λεγόμενες συνάξεις των μοναχών, πού συνάγει ο γέροντας τους μοναχούς, όλους μαζί, και τους λέγει τις τυχόν παρατηρήσεις, πού έχει, ή τις τυχόν προτροπές. Κι αυτό είναι πάρα πολύ καλό το πράγμα, να υπάρχει μία καθολική, μία ολική επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά.
«Οπωσδήποτε ένα παιδί, για να μπορέσει να επιβιώσει πνευματικά, πρέπει να σέβεται, όπως είπα, τη ζωή της’
Εκκλησίας, και, για να μάθει να σέβεται τη ζωή της Εκκλησίας, πρέπει οπωσδήποτε να συμμετέχει στη Θεία Λειτουργία, να συμμετέχει στη μυστηριακή ζωή, πού οπωσδήποτε ειναι μία δογματική προϋπόθεση, να τιμά τους αγίους της ‘ Εκκλησίας.
Να μάθει να σέβεται τις αργίες.
Γιατί είναι αργία ή Κυριακή; Γιατί κατ’ αρχήν ονομάζεται Κυριακή;
Ή Κυριακή είναι αφιερωμένη στον Κύριο, Γι` αυτό λέγεται Κυριακή. Η μεγαλύτερα προσφορά στον Κύριο είναι να συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία. Το συγκλονιστικότερο γεγονός, πού γίνεται στον κόσμο, δεν είναι άλλο από τη Θεία Λειτουργία, κι ακόμα το ζενίθ της λατρεία του θεού είναι ή συμμετοχή μας στο Κυριακό Άγιο Ποτήριο.
Γι` αυτό Τι ωραίο η οικογένεια, όλοι μαζί, κάθε Κυριακή να προσέρχεται στη Θεία Κοινωνία, ώστε να λαμβάνει δύναμη εξ ύψους!
Να λαμβάνει παράκληση, να λαμβάνει παρηγοριά, να λαμβάνει δύναμη, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του σκότους.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο διάβολος εργάζεται. Ό διάβολος δεν είναι το αφηρημένο κακό. ‘ Ο διάβολος είναι συγκεκριμένη οντότης, όπως οι άγγελοι, και συνεχώς ενοχλεί τον αγωνιζόμενο άνθρωπο. Γι’ αυτό μόνο δια της συμμετοχής μας στα μυστήρια, πού καίγονται οι δαίμονες, μπορούμε να επιβιώσουμε και να αναβαπτιστούμε πνευματικά
Γι` αυτό όσο μπορούμε, αγαπητοί μου, να συμμετέχουν στις κυριακάτικες ιδιαίτερα Θείες Λειτουργίες, και σας λέγω και κάτι, το όποίο συναντούμε στο «Αγιον «Όρος.
«Όλες οι λειτουργίες έχουνε πολλή χάρη, αλλά κ λειτουργία της Κυριακής έχει μία ιδιαίτερη χάρη. Γι` αυτό, όσο μπορούμε, ία. σεβόμεθα τις αργίες και τις Κυριακές, και αυτό να το εξηγούμε στα παιδιά μας.
Προηγουμένως μίλησα στον «Άγιο Νικόλαο και είπα για τον «Άγιο Ιωακείμ τον Βατοπεδινό, ένα νέο Αυτού του Αγίου ή Αχίλλειος πτέρνα ήταν, όταν έβλεπα, ανθρώπους να δουλεύουν τις Κυριακές.
Δεν μπορούσε να το αντέξει.
Γι` αυτό ή έκανε παρατηρήσεις και πολλές φορές, για να παιδαγωγήσει, όταν έβλεπε ότι δεν πείθοντο, όπως λέει ο βίος του τους παραδειγμάτιζε.
Πολλές φορές έβλεπε γυναίκες να μαζεύουν χόρτα τις Κυριακές και, για να τις παιδαγωγήσει και να τις παραδειγματίσει, τους έλεγε:
«Σε παρακαλώ, όταν θα μαγειρέψεις τα χόρτα, φώναξέ με κι εμένα να φάμε μαζί.»
Κι επειδή τον αγαπούσαν αυτόν τον άγιο άνθρωπο ευχαρίστως τον δέχονταν στο σπίτι.
Κι, όπως αφηγείται ο βιογράφος του, πολλές φορές, όταν τον συγκαλούσαν, για να φάει το φαγητό της Κυριακής, μόλις άνοιγε η νοικοκυρά την κατσαρόλα για να βάλει στα πιάτα το φαγητό, το έβρισκε γεμάτο σκουλήκια.
Μία άλλη γυναίκα στην κατσαρόλα του φαγητού της Κυριακής βρήκε ένα μεγάλο φίδι. Και τους έλεγε ο «Άγιος: Αυτό είναι το φαγητό του κόπου της Κυριακής. Γι* αυτό σας είπα και προηγουμένως ότι ή Εκκλησία, αγαπητοί μου έταξε, θεόπνευστος τα έταξε και τα κατέταξε.
Γι’ αυτό πρέπει να τα σεβόμεθα, διότι; οι Πατέρες, όταν ερωτώνται πώς θα αποκτήσουμε αγιότητα, λένε ότι πρέπει να τηρήσουμε τις εντολές. Ποίες εντολές; Και απαντούν. Πάσας τας εντολάς. Δεν μπορούμε να παίζουμε με τον αγιασμό μας. Πρέπει να τηρούμε πάσας τάς εντολάς Διαφορετικά απετύχαμε.
Και, όπως λεν οι Άγιοι Πατέρες, δια της ακριβείας τής συνειδήσεως θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος Και ή ακρίβεια της συνειδήσεως έρχεται δια της τηρήσεως πασών των εντολών.
Αυτά, τα όποια σας λέμε, δεν τα δημιουργήσαμε εμείς, είναι ή πεπατημένη οδός και ο πεπατημένος δρόμος των Αγίων Πατέρων.
οι Άγιοι Πατέρες δεν απεφάνθησαν από καθέδρας.
οι Άγιοι Πατέρες μας μίλησαν εξ εμπειρίας. Εξ ων έπασχον μας πληροφόρησαν.
Γι` αυτό, παρακαλώ πολύ, με το να μελετούμε τους βίους των Αγίων θα μπορέσουμε να δώσουμε μία ορθόδοξη πορεία στη χριστιανική οικογένεια. Σήμερα, όπως σας είπα και στην αρχή, ανησυχούμε.
Πολλές φορές πλησιάζουμε νέους και τους ρωτάμε και μας πιάνει απόγνωση, και λέμε αυτοί αύριο θα κάνουν παιδιά, Τι θα πουν στα παιδιά τους; * Εφ’ όσον αυτοί είναι τελείως κενοί, Τι θα πουν στα παιδιά οι αυριανοί γονείς;
Τα σχολεία, σήμερα δεν δίνουν την ορθόδοξη παιδεία. Γι’ αυτό πρέπει να γίνει σχολείο το σπίτι. Πρέπει το παιδί να μάθει από το σπίτι, να του ριζωθούν οι αλήθειες του ευαγγελίου από το σπίτι, ώστε κανείς, ούτε καθηγητής, ούτε δάσκαλος, να μην μπορεί να τις τα ξεριζώσει.
Διότι, αγαπητοί μου, υπάρχει μία ουμανιστική θεώρηση της ζωής. Σήμερα λέμε να γίνουμε καλοί άνθρωποι. Δεν είναι τίποτα αυτό για μας. ‘ Εάν δεν γίνουμε χαριτωμένοι άνθρωποι, εποιήσαμεν ουδέν».
Γι` αυτό, όσο μπορείτε, για να μπορέσει να οδηγηθεί κι αυτός ο τόπος σε μία σωστή κατεύθυνση, πρέπει οπωσδήποτε να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας και τους εαυτούς μας, να γίνουμε φορείς μετανοίας.
Και για να γίνουμε φορείς μετανοίας, πρέπει να ακολουθούμε το δρόμο το συγκεκριμένο, τον όποιο μας παρέδωσε ή πατερική ζωή. Εάν δεν ακολουθήσουμε τους πατέρες μας, είναι αδύνατο να τα βγάλουμε πέρα. Και πολλές φορές δυστυχώς έρχονται άνθρωποι, πού αγωνίζονται κατά ένα εσφαλμένο τρόπο, πενήντα χρόνων, εξήντα χρόνων, και ο καρπός τους, επειδή αγωνίζονται λανθασμένα, είναι ή απόγνωση.
Είναι ή κενότητα.
Είναι ένας ψυχρός ηθικισμός, ενώ ο καρπός αυτού, πού
αγωνίζεται, είναι το πλήρωμα της Θείας Χάριτος.
Αυτό πρέπει να βρούμε, σ’ αυτό πρέπει να αποσκοπούμε, διαφορετικά απετύχαμε. Και ή μεγαλύτερα τιμή, αδελφοί μου, στην ανθρώπινη προσωπικότητα είναι ο αγιασμός. Και ο αγιασμός δεν είναι ίδιο των μοναχών, είναι ίδιο όλων των μελών της ‘ Εκκλησίας. Δεν έχουμε άλλο Ευαγγέλιο εμείς και άλλο εσείς. Στο ίδιο Θεό πιστεύουμε, το ίδιο Ευαγγέλιο έχουμε.
Γι` αυτό, αν αγωνίζεστε σωστά, οπωσδήποτε θα γευτείτε τους γλυκύτατους καρπούς της Θείας Χάριτος. Εμείς, υπεύθυνα σας λέμε, παρακολουθούμε πολλούς ανθρώπους, πού έχουνε χάρη πού δεν έχουν ο! μοναχοί, γιατί αγωνίζονται σωστά.
Πιστεύουν ορθά και εργάζονται σωστά κατά την πατερική Θεολογία. Γι’ αυτό στροφή στους Πατέρες μας, στροφή στη ζωή της ‘ Εκκλησίας. Αυτή είναι ή ελπίδα μας, ή Εκκλησία. «Έξω από την Εκκλησία δεν υπάρχει τίποτε.
Αυτά ήθελα να σας πω, γιατί ήδη βλέπω ότι πέρασε μία ώρα. να μη σας κουράσω άλλο, αυτό το μήνυμα θέλω να φέρω κι αυτή την ανησυχία των ‘ Αθωνιτών πατέρων θέλω να σας προσφέρω: «ότι εμείς ανησυχούμε, και θα μειώσετε την ανησυχία μας, εάν εσείς εκμεταλλευτείτε την παράδοση της’ Ορθοδόξου ‘ Εκκλησίας.
Σήμερα ή ‘ Ορθοδοξία επειδή είναι εμπόδιο σ’ αυτούς, πού θέλουν να συμμαχήσουν με τις σκοτεινές δυνάμεις, όπως βλέπετε, καταδιώκεται.
Όπως είπα και προ ολίγου στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, γιατί συμμαχούν οι Καθολικοί με τους Μουσουλμάνους σήμερα; Τι σχέση έχουν οι Μουσουλμάνοι με τους Καθολικούς, Καμία σχέση.
Η μόνη σχέση, ότι είναι και οι δύο εχθροί της’ Ορθοδοξίας.
Γι` αυτό και σήμερα βάλλουν κατά της’ Ορθοδοξίας. Πολεμείται ή’ Ορθοδοξία. Θα μπορέσουμε εμείς να συμβάλουμε, ώστε ή «Ορθοδοξία απτόητη, να σκιάζει και να εποπτεύει το κόσμο και να τον παρηγορεί, εφ` όσον γίνουμε ζωντανά μέλη της.
Διότι ή Ορθοδοξία σήμερα είναι εμπόδιο στα σκοτεινά σχέδια των Ισχυρών της γης. Γι` αυτό και θέλουν να την καταστρέψουν και να τη διαλύσουν.
‘ Αλλά, εάν εμείς συνεργαστούμε μετά της παντοδυνάμου Θείας Χάριτος είναι αδύνατο να το καταφέρουν, διότι, «ει ο Θεός μεθ’ ημών, τις καθ’ ημών;» ‘ Αμήν.
Αρχιμανδρίτης ΕΦΡΑΙΜ Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Βατοπεδίου.
Ομιλία στην ενορία της Αγίας Βαρβάρας στην Λεμεσό.
Έχει τώρα περίπου μία βδομάδα, πού βρισκόμαστε στην Κύπρο, ερχόμενοι από τη μονή του Βατοπεδίου.
Ή μονή του Βατοπεδίου, όπως πιστεύω να ξέρετε, είναι ή μονή, πού φιλοξενεί πέραν οπό τριάντα Κυπρίους μοναχούς, και μπορώ να πω είναι ή δόξα της Κύπρου.
Διότι είναι μία πνευματική βάση, πού ασκούνται, όπως είπα, πέραν από τριάντα τέκνα της Κύπρου, και ασφαλώς προσεύχονται για τον τόπο αυτό, νοιάζονται για τη δοκιμασία και την κατάσταση του τόπου, και είναι μία πνευματική βάση, ή οποία πιστεύουμε να συντελέσει στην πνευματική αναβάθμιση του αδικημένου τόπου μας.
Είμεθα εις το «Αγιον «Όρος.
Δεν φύγαμε από τον κόσμο και πήγαμε εκεί, γιατί αίσθανόμεθα απέχθεια προς τον τόπο μας, προς τους δικούς μας, προς τους γνωστούς μας, προς τους συμπατριώτες μας, αλλά ή χάρις του θεού μας μεταφύτεψε εκεί για τους λόγους, πού τους ξέρει αυτή, αλλά όμως δεν παύουμε να στρεφόμεθα προς το λαό μας.
Γιατί ο τόπος αυτός, είναι αλήθεια, είναι οικείος μας. Εδώ μάθαμε για πρώτη φορά να βάζουμε το σταυρό μας, κι οπωσδήποτε ο μοναχός είναι εκείνος ο όποιος είναι ο εύχέτης υπέρ όλης της οικουμένης, πόσο μάλλον για την πατρίδα του και για τους δικούς του.
Γι` αυτό πρέπει να αισθάνεστε κι εσείς μια καύχηση σήμερα, γιατί ή μονή Βατοπεδίου έχει τα μάτια της στραμμένα προς την Κύπρο. Και ακριβώς ο λόγος της επισκέψεως μας εις την Κύπρο δεν είναι, για να κάνουμε περίπατο, αλλά είναι να επικοινωνήσουμε μαζί σας, και, για όσους δεν ξέρουν, μετά από παράκληση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου έχουμε ιδρύσει ένα μετόχι εδώ, τη μονή των ‘ Ιερέων. ‘
Εκεί είναι ο πνευματικός μας αδελφός, ο πατήρ Αθανάσιος, και κάθεται εκεί με μία συνοδεία με σκοπό να βοηθήσει και να παρηγορήσει το λαό της Κύπρου.
Γιατί πιστεύουμε ότι τώρα, όσο ουδέποτε άλλοτε, είναι ή ώρα του μοναχισμού. Σ’ αυτό τον καιρό της εξωστρέφειας και της βιομηχανοποιήσεως των πάντων χρειάζεται να σταθούν εις τον κόσμο άνθρωποι, οι όποιοι έχουν γευθεί τη χάρη του θεού μέσα εις το κάλλος της ησυχίας, για να μπορέσουν να πουν το «Στώμεν καλώς».
Γιατί, όπως ξέρετε, υπάρχει σήμερα εις τον κόσμο πολλή τρυφή, πολλή καλοπέρασης, οικονομική άνεσης, πού αυτά είναι εμπόδια και αιτία και αιτιατά για την πνευματική ζωή.
Εμείς οι Αγιορείτες ανησυχούμε πολύ, γιατί έρχονται στο Αγιον Όρος πάρα πολλοί δυστυχισμένοι, πού έχουν άλυτα προβλήματα και φθάνουν σε αδιέξοδο, πού τους οδηγεί αυτός ο λανθασμένος τρόπος ζωής, όπως ασφαλώς είναι ή ζωή εκτός της Εκκλησίας.
Σήμερα παρακολουθούμε μετά πολλού ενδιαφέροντος και μετά πολλού πόνου τη νεολαία.
Εκεί στη Θεσσαλονίκη, πού κατεβαίνουμε πολύ συχνά, βλέπουμε τους φοιτητές, οι όποιοι έχουν οι περισσότεροι, επηρεαζόμενοι από το πνεύμα του κόσμου, εκτροχιασθεί κι έρχονται πολλές φορές και μας συναντούν, κι είναι τραυματισμένοι ανεπανόρθωτα. Γιατί ακριβώς δεν ξέρουν να ζουν σωστά.
Και ξέρει να ζει σωστά εκείνος ο όποιος πορεύεται το δρόμο, πού χαράσσει ή Ορθόδοξος Εκκλησία.
Σήμερα σκέφτηκα να σας πω μερικά πρακτικά πράγματα όχι τόσο θεωρητικά, όσο πρακτικά, από αυτά, πού συναντούμε για να μπορέσουμε νά αναβαθμίσουμε • την οικογένεια.
Διότι σήμερα εσείς είστε τα πρώτα θύματα, οι γονείς.
Βλέπετε υπάρχει μία ρήξη, μία διαρροή, μία ταραχή στην οικογένεια λόγω του πνεύματος του κόσμου.
Ακράδαντα είμεθα πεπεισμένοι ότι ή ασφαλής οδός, πού θα μας προκαλέσει μια ξεγνοιασιά για τα παιδιά μας, είναι ή ζωή της Εκκλησίας, όπως προηγουμένως ανέφερα.
Κι όταν λέγω ζωή της Εκκλησίας, δεν μιλώ αόριστα, αλλά πολύ συγκεκριμένα.
Ή ζωή της Εκκλησίας είναι οι ακολουθίες, είναι οι λειτουργίες, είναι γενικά ή λατρεία.
Γι` αυτό πρέπει μ’ ένα προγραμματισμένο τρόπο οι γονείς να οδηγήσουν τα παιδιά από μικρά ακόμη μέσα στην εκκλησία. Να τα φέρετε στην εκκλησία και ας κλαίνε.
Δεν πειράζει. Διότι σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες και τα βρέφη ακόμα αισθάνονται την ακολουθία.
Γι’ αυτό έλεγε κι ένας Αγιορείτης ασκητής ότι πολλές φορές τα παιδιά τα βλέπεις και γελάνε στη λειτουργία και νομίζεις ότι γελάνε έτσι, αλλά αισθάνονται τη χάρη.
Πολλές φορές, σαν μικρά παιδιά, βλέπουν, επειδή έχουν πολλή καθαρότητα, και τα γενόμενα, αλλά δεν μπορούν να τα εκφράσουν.
Γι’ αυτό ένας γονιός, για να μπορέσει να προγραμματίσει, δηλαδή εν γνώσει του να χαράξει ένα πρόγραμμα, από μικρό το παιδί του να το φέρει στην εκκλησία, πρέπει να το συνδέσει με τις ακολουθίες και με τα μυστήρια της Εκκλησίας, και ιδιαίτερα με τη Θεία Λειτουργία.
Για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε, πρέπει να γίνουμε άνθρωποι της προσευχής.
Και για να γίνουμε άνθρωποι της προσευχής, πρέπει οπωσδήποτε να συμμετέχουμε και συχνά να είμεθα παρόντες στις εκδηλώσεις της ‘ Εκκλησίας.
Και όπως ξέρετε, ή πρώτη εκδήλωση της Εκκλησίας είναι το κτύπημα της καμπάνας και ή συμμετοχή εις την ακολουθία.
Και όταν ερχόμαστε στις ακολουθίες της Εκκλησίας, τότε οπωσδήποτε θα γίνουμε φιλακόλουθοι, κι όταν γίνουμε φιλακόλουθοι εντός του χώρου της εκκλησίας, εντός του ναού τότε οπωσδήποτε θα επεκταθεί και το φιλακόλουθο πνεύμα και έξω από το ναό.
Και τότε θα μπορέσουμε να ζούμε και στο σπίτι μας, πού είναι κατ’ οίκον Εκκλησία, να ζούμε την προσευχή.
Να ζούμε την ομαδική προσευχή. Βλέπετε σήμερα, μετά λύπης μας, υπάρχει μία μυστική διάρρηξης, ένας μυστικός χωρισμός στην οικογένεια, και ποιος φταίει;
Το πρώτο είναι ή τηλεόραση.
Ανοίγουμε την τηλεόραση και ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα κουμπί, πού ανοίγει, αλλά υπάρχει κι ένα, πού κλείνει.
Την ανοίγουμε την τηλεόραση και καθόμαστε εκεί σιωπηρώς και βλέπουμε επί ώρες. Και βλέπετε, έφυγε ακόμη κι αύτη ή κοινωνική κοινωνία.
Ή κοινωνική διαπροσωπική κοινωνία με τα παιδιά μας. Πόσο μάλλον ή πνευματική κοινωνία.
Γι` αυτό το μέσο, για να ενωθεί ή οικογένεια μ’ ένα άρρηκτο δεσμό, είναι ή συμπροσευχή.
Γι` αυτό πρέπει να μάθουμε να κάνουμε το απόδειπνο.
Τι ωραίο πράγμα! Και να μάθουμε τα παιδιά μας από μικρά, να μάθουμε το λιβάνι. Να μάθουμε να συμπροσευχόμεθα το πρωί. Και μπορεί σε τούτο να συντελέσουν πολύ οι ιερείς.
Και αυτό μετά λύπης μου το λέω, ο ναός δεν πρέπει να κλείνει και να ανοίγει, όποτε έχει γιορτές.
Ό ναός πρέπει ν` ανοίγει κάθε μέρα.
Πρέπει να γίνεται ο εσπερινός κάθε μέρα, ώστε να δίνουμε ευκαιρίες στο λαό να μπορέσει να έρχεται, και να τον κάνουμε φιλακόλουθο.
Διότι ή προσευχή είναι το νεύρο της’ Εκκλησίας.
Εάν τα μέλη μας κατορθώσουμε να τα κάνουμε ευχετικά όντα, τότε οπωσδήποτε θα προχωρήσουμε, θα προκόψουμε, διότι θα εκμεταλλευθούμε τη μυστική δύναμη της Εκκλησίας.
Διότι η ‘ Εκκλησία έχει μεγάλη δύναμη.
Η μυστική δύναμη της Εκκλησίας είναι άφατος.
Είναι απερινόητος.
Δεν μπορούμε να την καταλάβουμε.
Αλλά πολλές φορές δεν ξέρουμε να τη χρησιμοποιήσουμε.
Πρέπει να προσεχθεί στην οικογένεια, αγαπητοί μου. το θέμα της ττροσευχής.
Και ακόμη κι αυτό της ευχής.
Τι ωραίο πράγμα!
Έρχονται πάρα πολλοί εκεί στο Άγιον «Όρος και μας λένε ότι δεν έχουν χρόνο να προσευχηθούν.
Κι εμείς τους διαψεύδουμε. Δεν έχετε χρόνο να προσευχηθείτε; Είναι δυνατόν; Σηκώνεστε το πρωί, μέχρι να τακτοποιηθείτε, να λέγετε την ευχή.
Δεν είναι τρόπος προσευχής αυτός;
Μέχρι να κάνετε μερικές δουλειές το πρωί μέχρι να πάτε στη δουλειά, στο λεωφορείο, στο ταξί, γιατί να μην αδολέσχη ο νους στην ευχή.
Και τότε, όπως λεν οι Πατέρες, ένας, ο όποιος δεν μπορεί να χαρίσει στο πρόγραμμα του ειδικές ώρες προσευχής, όταν προσεύχεται κατά την ώρα πού δουλεύει, και μπορεί να προσεύχεται, τότε οπωσδήποτε αναπληρώνονται οι τακτές ώρες, πού τις επιθυμεί μεν αλλά λόγω των κοινωνικών του υποχρεώσεων δεν μπορεί να τις βρει.
Γι’ αυτό -άρα πολύ πρέπει να προσέξουμε το θέμα της προσευχής, ιδιαίτερα το θέμα της ευχής.
Είσθε εσείς οικοκυρές, δουλεύετε στο σπίτι.
Τι ωραίο πράγμα ν’ απαγγέλλετε την ευχή!
Υπάρχει ωραιότερο πράγμα το να λέγεται ή ευχή, αυτό το πάντιμο και μεγαλοπρεπές όνομα του Ιησού.
«Ιησού ονόματι μάστιζε πολεμίους».
Δια του ονόματος του ‘ Ιησού, του παντοδυνάμου αυτού ονόματος, μαστίζονται οι δαίμονες κι έρχεται μια μεγάλη παράκλησις μέσα στην καρδιά του ανθρώπου.
Γι` αυτό, αν θέλετε να γευθείτε τη χάρη του θεού, όσο μπορείτε ν’ απαγγέλλετε την ευχή.
Πηγαίνετε κάπου κι απασχολείστε ή πεζοδρομείτε, υπάρχει ωραιότερο πράγμα ν’ απαγγέλλετε την ευχή του Ιησού.
Και τότε, εάν ο άνθρωπος το κάνει αυτό, του δημιουργείται μία αγαθή έξις μέσα του, όπως λεν οι άγιοι Πατέρες, και τότε μόνη της ή ευχή συν τω χρόνο απαγγέλλεται καρδιακός.
Και τότε έχουμε την «καρδιακή» προσευχή.
Διότι ή «καρδιακή» προσευχή, ή νοερά προσευχή, είναι αύτη, πού εξαγιάζει το νου.
Διότι ο σκοπός του ανθρώπου είναι να εξαγιάσει το νου του.
Διότι τον άνθρωπο τον χαρακτηρίζει ο κεχαριτωμένος νους.
Εάν δεν υπάρχει κεχαριτωμένος νους εις τον άνθρωπο, ο άνθρωπος έχασε τα πάντα.
Στο φαγητό πάντα να θεσμοποιηθεί ή προσευχή. Ουδέποτε να τρώτε χωρίς να προσεύχεστε.
Πάντα να προηγείται και να έπεται ή προσευχή.
Τότε ευλογείται και το φαγητό, και υπάρχει άλλη γλυκύτης και σ’ αυτό το φαγητό.
Έρχονται πάρα πολλοί στο μοναστήρι και λένε τα φαγητά σας είναι ωραία. Κι είναι τα περισσότερα νερόβραστα.
Δεν βάζουμε τίποτε μέσα.
Και σας λέγω ότι μυστηριωδώς και θαυματουργικός είναι εύγευστα τα φαγητά, γιατί υπάρχει χάρις του θεού, διότι ακριβώς απαγγέλλεται ή ευχή στα διακονήματα.
Γι` αυτό και δημιουργείται μία χάρις.
Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσεχθεί στην οικογένεια, είναι ή ανάγκη ενός κοινού πνευματικού.
Πολλές φορές άλλο πνευματικό έχει ή σύζυγος, άλλο ο σύζυγος, και γίνεται πολλές φορές σύγχυση..
Γι` αυτό. για να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις ειρηνικής βιωτής πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε ένα κοινό πνευματικό.
Και να χαράσσεται μία κοινή γραμμή. Και να χαράσσεται μία γραμμή, πού αναπαύει και τα δύο σκέλη.
Διότι έτσι, όπως είπα, δημιουργείται μια κοινή γραμμή και
Δημιουργούνται προϋποθέσεις ειρήνης και γαλήνης.
Τα παιδιά σας από μικρά, από τον καιρό πού μαθαίνουν αν μιλούν να τα στέλνετε στο πνευματικό.
Και αυτό να το λάβετε υπ’ όψιν σας πολύ σοβαρά.
Από τεσσάρων ετών ακόμη μερικά παιδιά είναι προχωρημένα, ωριμάζουν πιο πολύ, και από τριών ετών.
Να τα στέλλετε στον πνευματικό, για να τους δημιουργήσετε το αίσθημα ότι είναι ατελή και κάνουν λάθη.
Διότι, εάν δεν τους δώσουμε αυτά, πού πρέπει να τους δώσουμε, όταν είναι μικρά, μην πλανάστε ότι, όταν μεγαλώσουν, δεν θα μας ακούνε και θα παρασύρονται.
Τα παιδιά πρέπει από μικρά να τα οδηγήσουμε στο σωστό τρόπο. Και το θεμέλιο του σωστού τρόπου είναι να μάθει το παιδί να επικοινωνεί με πνευματικό.
Γι` αυτό σε μερικούς γονείς, πολλές φορές, παρατηρώ, τους φαίνεται παράξενο, και λένε, μα από μικρά στον πνευματικό;
Και όμως επιβάλλεται και ενδείκνυται.
Και ακόμα το παιδί αποκτά μία κοινωνία με τον πνευματικό, μία Ιδιαίτερη κοινωνία, και δεν κάνει κόπο μετά ν’ ανοίξει την καρδιά του και να του πει τα προβλήματα, πού ίσως θ’ αντιμετωπίζει, όταν μεγαλώσει, πού θα είναι μεγάλα, για να πάρει λύση.
Διότι πρέπει το παιδί —κι οι ψυχολόγοι το λένε—, πρέπει το παιδί, το άπειρο παιδί, να μάθει να ερωτά.
Διότι το παιδί, πού δεν ερωτά, οπωσδήποτε θα πάθει μεγάλες γκάφες, πού θα του στοιχίσουν ίσως και σ’ όλη του τη ζωή.
Πόσο μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτό ένας ευλαβής γονιός!
Ένα άλλο, το οποίο ήθελα να σας πω, πρέπει να βρείτε και να δημιουργήσετε προϋποθέσεις να ησυχάζετε.
Διότι, βλέπετε, όπως έγινε ή ζωή σήμερα, οι περισσότεροι κάνουν δύο δουλειές. Βλέπουμε τα παιδιά, έρχονται από το σχολείο, πηγαίνουν στο φροντιστήριο, μετά πηγαίνουν εις το πιάνο, μετά πηγαίνουν σε άλλα ερασιτεχνικά ενδιαφέροντα.
Γι’ αυτό πρέπει όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, να δημιουργήσουμε ώρες, πού να βλέπουμε τον εαυτό μας.
Διότι, βλέπετε, αυτή ή ένταση λόγω των κοινωνικών, των οικογενειακών, των επαγγελματικών μερίμνων μας δημιουργεί μία δυσκολία, μία βαρύτητα, γι` αυτό πρέπει να βρίσκουμε μερικούς τρόπους και μερικές μεθόδους να φεύγουμε από τον κόσμο. Ένας τρόπος είναι να επισκεπτόμαστε τα μοναστήρια.
Θυμάμαι που ήμουν στον κόσμο, μόλις πήγαινα σ’ ένα μοναστήρι είτε γυναικείο, είτε ανδρικό, μόλις πήγαινα μέσα στο μοναστήρι κι έβλεπα τις καμάρες, έβλεπα τα κελιά των μοναχών, μόνο πού τα έβλεπα αυτά ειρήνευα.
Αισθανόμουν διαφορετικά.
Γι` αυτό, πάρτε τα παιδιά σας και πηγαίνετε σ` ένα μοναστηράκι.
Όπως είπα και στην αρχή σήμερα είναι ή ώρα του μοναχισμού.
Πρέπει τα παιδιά μας-να συνδεθούν με τους μοναχούς τα αγόρια με τους μοναχούς και κοπέλες με τις μοναχές.
Διότι σήμερα βλέπετε είναι τόσα πολλά τα αίτια, πού, αν δεν αποκτήσουν φίλους τα παιδιά ανθρώπούς πού είναι φορείς χάριτος για να παίρνουν. δύναμη και κουράγιο, είναι αδύνατο να μην ενδώσουν.
Και να σας πω ένα παράδειγμα:
Μια οικογένεια εκεί στην Αθήνα είχε ένα μεγάλο πρόβλημα με τις κόρες της. Και ξέρετε ότι μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες ενός ευλαβούς γονιού είναι να εξοκείλουν, και να εκτροχιαστούν τα παιδιά του.
Ενώ ήταν ευλαβείς, όπως ο πατέρας διηγείται, οι κοπέλες—ήτανε στην εφηβεία – απροσδόκητα παρασύρονται από την παρέα τους στο σχολείο, και αρχίζουν και απεμπολούν κάθε πνευματικό, πού είχανε.
Άρχισαν να παρατούν την Εκκλησία, άρχισαν να είναι της μόδας.
Ό πατέρας, ή μητέρα είχανε συγκλονιστεί, αλλά αυτές τίποτα Αυτά είναι κατεστημένα, είναι παρωχημένα έλεγαν.
Ό πατέρας ιδιαίτερα, πιο ευαίσθητος από τη μάνα, ήτανε απαρηγόρητος.
Βλέποντας τις κόρες του νά εκτροχιάζονται, δεν μπορούσε ούτε να κοιμηθεί .Πηγαίνει και βλέπει κάποιο μοναχό. Του λέει ,έτσι κι έτσι.
Του λέει να προσπαθήσεις να τις συνδέσεις με ένα γυναικείο μοναστήρι. Του λέει.
Γέροντα, είναι αδύνατο. Μόλις τους πω για μοναστήρι, δαιμονίζονται Είναι αδύνατον.
Του λέει. Προσπάθησε και θα κάνουμε προσευχή, για να τα καταφέρεις.
Λοιπόν, μετά από ορισμένο καιρό αυτός πήγε και βρήκε την ηγουμένη του ‘ Αγίου ‘ Ιωάννη του Μακρινού, αν ξέρετε, είναι κοντά εκεί, έξω από την Αθήνα.
Είναι ένα καλό μοναστήρι με πολλές μοναχές μορφωμένες.
Συνεννοήθηκε να κάνει μια προσπάθεια, αν τα καταφέρει να φέρει μ’ ένα έμμεσο τρόπο τις κόρες του στο μοναστήρι.
Και παρακαλώ, είπε στην ηγουμένη, να τις βοηθήσετε.
Μια μέρα, όπως ο ίδιος διηγείται, έπεισε τις κόρες του να πάνε μια βόλτα. Και παραδόξως δέχθηκαν, παρόλο πού ήταν προκατειλημμένες, και πάντοτε είχανε δυσμένεια σε όσα τους έλεγε ο πατέρας.
Λοιπόν, πήγανε μια βόλτα και πέρασαν μ’ ένα τεχνητό προγραμματισμό από το μοναστήρι, και τους λέει ο πατέρας:
Δεν θέλετε να κατέβουμε λίγο, έστω για πέντε λεπτά, στο μοναστήρι; Λένε οι κοπέλες, που να κατέβουμε, μπαμπά, τώρα.
Τέλος πάντων τις έπεισε. Κατέβηκαν στο μοναστήρι, ειδοποιεί αυτός την ηγουμένη στην πόρτα, τις υποδέχεται τις κοπέλες, τις παίρνει στην αγκαλιά της και πηγαίνει και τις κερνάει. Και τους μιλούσε λόγια πνευματικά.
Αυτές σιωπηλές. Χωρίς να λένε τίποτα. Τις κέρασαν, μετά τις πήρε εκεί ατό εκθετήριο της Μονής. Τους έδειξε εκεί τα εργόχειρα των μοναζουσών και μετά τους έδωσε κι ένα δωράκι. Και τις είχε στην αγκαλιά της. Αυτές κοκκίνισαν, αλλά δεν έλεγαν τίποτα.
Μετά τις παίρνει ή ηγουμένη και τους λέει, τώρα έχουμε εσπερινό, δεν μένετε και στον εσπερινό; Κι όπως ήταν ή ηγουμένη έτσι ευλαβής κι ευσεβής μοναχή, τις πήρε στον εσπερινό, άλλ’ αυτές δεν αντέδρασαν. Τις έβαλε εκεί στο χορό, έψαλλαν τόσο ωραία, κι αυτές ήταν δίπλα από την ηγουμένη. Έβλεπε ή μία την άλλη και δεν μιλούσαν τίποτα.
Τελείωσε ο εσπερινός, λέει, τώρα έχουμε τράπεζα, δεν μένετε και στην τράπεζα μαζί μας; Λοιπόν, πήρε τις κοπέλες στην τράπεζα και τις έβαλε μπροστά και κάθισαν μαζί με την ηγουμένη.
Άκουσαν το ανάγνωσμα, έβλεπαν εκεί τις μοναχές σκυφτές να ακούουν μετά προσοχής την ανάγνωση με περισυλλογή, με μία σύννοια. «Έφαγαν εκεί πέρα και μετά τις κατευοδώνει ή καθηγουμένη.
Μπήκαν στο αυτοκίνητο να πάνε στην’ Αθήνα. Αυτές σιωπηλές. «Όπως διηγιόταν ο πατέρας, σιωπηλές και σκυφτές. Λοιπόν, πηγαίνουν στο σπίτι μετά άκρας σιωπής.
Μόλις μπήκαν στο σπίτι, πάνε και οι δύο και βάζουν μια στρωτή μετάνοια στον πατέρα και του λένε: «Πατέρα, να μας συγχωρέσεις• σήμερα, πού πήγαμε εκεί, καταλάβαμε τι βάθος έχει ή Ορθοδοξία.
Πλανηθήκαμε.
Γι` αυτό και ζητούμε συγγνώμη και υποσχόμεθα να συνεχίσουμε τη χριστιανική ορθόδοξη ζωή.»
Γιατί σας το είπα αυτό;
Πόσες νουθεσίες και παρατηρήσεις έκαναν οι γονιοί. Πήγαν στο μοναστήρι, και ή παρουσία των χαριτωμένων ανθρώπων αμέσως, σαν ένα χάρτινο πύργο, κονιορτοποίησε αυτά, τα οποία μετά πεισμονής και επίμονης πρέσβευαν αυτές οι δύο κοπέλες.
Γι` αυτό σας είπα ότι είναι ή ώρα του μοναχισμού, Γι` αυτό, όσο μπορείτε, να συνδέεστε με το μοναστήρι. Και ιδιαίτερα με το Αγιον Όρος, πού είμαστε μάρτυρες πόσοι άνθρωποι υφίστανται αποτελεσματικές αλλοιώσεις εκατόν ογδόντα μοιρών, διότι έρχονται σ’ αυτόν τον ευλογημένο και χαριτωμένο τόπο.
Ένας άλλος πιο πρακτικός τρόπος και πιο εύκολος είναι να σχετιζόμαστε με τα εξωκλήσια. Τα εξωκλήσια τα έκτισαν οι παλαιοί, διότι πρώτα οι παλιοί ορθόδοξοι είχανε πάντοτε ησυχαστικές διαθέσεις.
Διότι, βλέπετε, οι Πατέρες είπαν ότι δεν διαφέρει ο μοναχικός από τον έγγαμο βίο, εκτός από το γάμο. Τα άλλα όλα πρέπει με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια μέθοδο να αγωνιζόμαστε Γι` αυτό και τα εξωκλήσια τα έκτιζαν, για να πηγαίνουν εκεί να προσεύχονται, ν’ ανάβουν τα καντήλια, να κάνουνε ησυχαστικές λειτουργίες, Γι` αυτό τα έκτισαν. Γι` αυτό μία μέθοδος και ένας τρόπος, πού οδηγεί στη σωστή οδό και στο σωστό αποτέλεσμα, είναι να επισκεπτόμαστε τα εξωκλήσια. Αυτό θα μας βοηθήσει να ενοποιηθούμε με τον εαυτό μας.
Ένας άλλος πρακτικός τρόπος είναι να έχουμε σχέσεις με πνευματικούς ανθρώπους
αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Και ακόμα, αν είναι εφικτό να τους καλούμαι στο σπίτι.
Ώστε να έχουμε μία άμεση κοινωνία και επαφή με την οικογένεια.
Πόσο συμβάλει ή επίσκεψη ενός πνευματικού ανθρώπου μέσα στην οικογένεια.
Ακόμα σήμερα υπάρχουν πολλά ευλαβή παιδιά, τα οποία έχουνε πρόβλημα σχέσεων και κοινωνία με αλλά παιδιά.
Γι` αυτό επιβάλλονται κι οι σχέσεις οι πνευματικές με άλλες χριστιανικές οικογένειες, για να μπορέσουν τα παιδία να αποκτήσουνε μία φιλία και μία κοινωνία με τους ομήλικους τους. διότι το παιδί θέλει οπωσδήποτε φίλους.
Εάν δεν βρει καλούς φίλους, οπωσδήποτε θα αναγκαστεί να ενδώσει.
Γι` αυτό λέει και ή λαϊκή παροιμία του σοφού λαού ότι «πες μου το φίλο σου να σου ποιος είσαι;». Κα! η Αγία Γραφή έρχεται και λέει «ομιλίαι κακές φθείρουσιν ήθη χρηστά».
Γι` αυτό πρέπει οπωσδήποτε μ’ ένα σύστημα, μ` ένα τρόπο προγραμματισμένο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις και κοινωνίας των παιδιών μας, σχετιζόμενοι με άλλες χριστιανικές οικογένειες.
Ένα άλλο, το οποίο θα συμβάλει στην πνευματική αναβάθμιση κατ’ οίκον Εκκλησίας, πού λέγεται οικογένεια, είναι, όπως είπα και στην αρχή, να δημιουργήσουμε ένα λατρευτικό πνεύμα στην οικογένεια.
Στην Ελλάδα υπάρχει πιο πολύ αυτό. Δηλαδή να κάνουμε συχνά αγιασμό.
Είθισται στις ενορίες να γίνεται κάθε μήνα αγιασμό. Στο σπίτι είναι καλά να καλούμε, έστω κάθε δύο μήνες, τον παπά να μας κάνει ένα αγιασμό.
Αυτό συμβάλλει, ώστε εμείς και τα παιδιά μας να έχουμε μια πρακτική σχέση με τούς εκπροσώπους της Εκκλησίας και να ενστερνιστεί μέσα μας το φιλακόλουθο και τελετουργικό πνεύμα της Εκκλησίας.
Επίσης ένα άλλο μπορούμε να κάνουμε. Κάθε τόσο να κάνουμε κι Άγιο Ευχέλαιο στο σπίτι μας. Αυτό πάρα πολύ ωφελεί.
Και να ξέρετε ότι το Άγιο Ευχέλαιο ωφελεί πολύ και στη σωματική υγεία. Στην Ελλάδα το έχουνε θεσμοποιήσει. Εδώ στην Κύπρο δυστυχώς το Άγιο Ευχέλαιο το ξέρουμε μόνο όταν έχουμε ετοιμοθάνατους, κι αυτό είναι μία παπική επίδραση
Διότι στους Ρωμαιοκαθολικούς το Ευχέλαιο είναι μη επαναλαμβανόμενο μυστήριο, και γίνεται μια φορά. την ώρα του θανάτου. Γι` αυτό παρακαλώ πολύ. αυτό να το χρησιμοποιούμε. Έστω κάθε εξάμηνο, κάθε εννέα μήνες..
Ένα Άγιο Ευχέλαιο πολύ βοηθά στο σπίτι. Διότι το να έρθει ο παπάς και να μας κάνει ένα μυστήριο της Εκκλησίας στο σπίτι μας πάρα πολύ συμβάλλει, ώστε τα παιδιά μας να συνδεθούν κατά ένα πρακτικότερο και συνάμα ουσιαστικότερο τρόπο με τη ζωή της Εκκλησίας.
Ένα άλλο το όποίο πρέπει να προσέξουμε, είναι ο αγιασμός πού κάνουμε ή παίρνουμε από την εκκλησία.
Κάθε πρωί να συνηθίσουμε τα παιδιά μας να πίνουν αγιασμό. Να έχουμε αντίδωρα και αγιασμό, και κάθε πρωί κι εμείς και τα παιδιά μας να τρώμε και αντίδωρο και να πίνουμε και αγιασμό. Διότι ο αγιασμός αγιάζει. Κάθε τι πού προσφέρεται από την Εκκλησία, αγιάζει τον άνθρωπο. Γι’ αυτό πρέπει αυτά να τα χρησιμοποιούμε, ώστε να μπορέσαμε να προκόψουμε. .
Ένα άλλο πάλι είναι το να συμμετέχουμε στις αγρυπνίες.
Και είχαμε κι εμείς αυτές τις ημέρες μία εμπειρία, πόσο ωφελούν οι νυκτερινές ακολουθίες. Άλλη είναι ή χάρη της λειτουργίας, πού γίνεται τη νύκτα, και άλλη ή χάρη της λειτουργίας, πού γίνεται το πρωί.
Γι` αυτό πάρα πολύ θα βοηθηθούμε, εάν συμμετέχουμε στις αγρυπνίες, και βέβαια και οι ιερείς μας πρέπει να μας δημιουργούν τέτοιες προϋποθέσεις, ώστε να μπορέσουμε να ακολουθήσουμε, να κτυπήσουμε και αυτό το πλήκτρο.
Να συνδεθούμε και εμείς και τα παιδιά μας με τον Άγιο της ενορίας μας. Γι` αυτό μετά λύπης μου καμία φορά παρατηρώ ότι αποσπούμε τα παιδιά από την ενορία, για να πάνε σ’ ένα σύλλογο. Αυτό είναι λάθος. Εάν λειτουργεί ενορία, πρέπει να προτιμάται ή ενορία.
Διότι ξέρουμε από παλιά ότι οι γιαγιάδες μας, οι μανάδες μας, οι παλιοί, είχανε μία αυθόρμητη φιλία και σύνδεση με τον άγιο ενορίας τους.
Και πολλές φορές είχανε εμπειρίες της θαυματουργικής παρουσίας του αγίου της ενορίας. Γι` αυτό oσο μπορούμε, κι αυτοί πού κάνουν ιεραποστολή κι αυτοί πού κάνουν πνευματικό έργο, να μη διασπούμε την πνευματική ζωή τής ενορίας.
Άλλα πρέπει να βοηθούμε τους χριστιανούς να συνδεθούν με την ενορία κι μάλιστα τον Άγιο της ενορίας να τον έχουν προστάτη τους. Διότι οποιοδήποτε ο «Άγιοι, της ενορίας έχει μία ειδική εύνοια από το Θεό.
Σύμφωνα ι ιέ τους πατέρες ο προστάτης ενός τόπου έχει ειδική χάρη να παρηγορεί τους ανθρώπους πού επισκοπεύει.
Γι` αυτό πάρα πολύ θα συμβάλουμε στην αναβάθμιση μας την πνευματική, εάν συνδέσουμε και τα παιδιά μας με τον Άγιο της ενορίας μας. Θα συνδεθούμε με τον «Άγιο της ενορίας μας, μαθαίνοντας το βίο του, μαθαίνοντας τα θαύματα του.
Ακόμα να ζωγραφίσουμε και την εικόνα του Αγίου της ενορίας, για να τη βάλουμε στο σπίτι μας. Και να τον τιμούμε ως οικογένεια κατά τρόπο ιδιαίτερο. Και τότε οπωσδήποτε ο τιμώμενος ο Άγιος, επειδή τον προκαλούμε με την τιμή. πού του δίδουμε, κατά ιδιαίτερο τρόπο και με ιδιαίτερη εύνοια θα έρθει και θα γίνει συνεπίκουρος στις ανάγκες, πού έχουμε, τις βιοτικές και τις πνευματικές μέσα στο σπίτι μας.
Πρέπει εμείς, όσο μπορούμε, και τα παιδιά μας, να προσπαθήσουμε να συμμετάσχουμε μ’ ένα ενεργό ρόλο μέσα στην κίνηση της ενορίας και μέσα στην κατηχητική κίνηση.
Ξέρετε ότι, όταν εμείς και τα παιδιά μας συνδεόμαστε με τις ενέργειες, με τη δράση της ενορίας, οπωσδήποτε δημιουργούμε μία φιλία, ένα ιδιαίτερο σύνδεσμο με την ενορία, πού μας βοηθά, ώστε να ριζώσουμε μέσα στην εκκλησία και εύκολα να μην ξεκόβουμε.
Ακόμα ένας άλλος τρόπος, πού μπορούν τα παιδιά μας να συνδεθούν με το ναό της ενορίας, είναι να τα κατηχήσουμε, να τα διδάξουμε, να τα εμπνεύσουμε, ώστε να φυλάγουν μερικά χρήματα και, αντί ν’ αγοράσουν διάφορα αλλά, ανούσια πράγματα, ν’ αγοράζουν κάτι και ν’ αφιερώνουν στο ναό αυτά τα ίδια.
Κι αφιερώνοντας ένα αφιέρωμα στο ναό, λόγου χάρη κάνοντας μία εικόνα, ένα καντήλι, κάτι άλλο, πού έχει ανάγκη ή εκκλησία, αυτά τα παιδιά συνδέονται με το ναό της ενορίας, και αυτό τους κολλάει στην ενορία, κι εύκολα δεν τα χάνουμε. Κι ακόμα τους δημιουργούμε μια διάθεση να ενδιαφέρονται για το ναό και τον Άγιο της ενορίας μας.
«Ένα άλλο, το όποιο μας συνδέει με την ενορία, είναι να κάνουμε προσφορές, να κάνουμε πρόσφορα και να τα φέρνουμε στην ενορία, για να ωφελούνται από αυτά οι κεκοιμημένοι και να ωφελούμεθα κι εμείς, διότι απ’ αύτη την προσφορά θα βγει το σώμα του Χρίστου. Συνδεόμαστε περισσότερο με την ενορία, αλλά και ωφελούνται και οι κεκοιμημένοι μας. Και σας λέγω ένα παράδειγμα, το όποιο άκουσα.
Μία γυναίκα εκεί στην Αθήνα συνήθιζε και έκανε πρόσφορα κάθε Σάββατο και τα έπαιρνε στην ενορία της. Ό άντρας της όμως ήταν πολύ αδιάφορος και συνεχώς τη ζάλιζε.
Κάνεις πρόσφορα στους παπάδες, στέλλεις πρόσφορα στους παπάδες, Τι τα θέλουν οι παπάδες; Αυτή όμως, επειδή ήτανε πιστή γυναίκα, δεν τον άκουε.
Λοιπόν, μια μέρα ή κυρία αυτή έκανε τα πρόσφορα, τα ζύμωσε ή ίδια και τα ‘βαλε εκεί να στεγνώσουν και να τα πάρει το απόγευμα του Σαββάτου στον εσπερινό. Ό άντρας της ήτανε στη δουλειά.
Άλλα, δεν ξέρω για ποιο λόγο. σχόλασε γρήγορα, κι ή γυναίκα ήτανε στην αγορά. Άνοιξε εκεί το φούρνο και βρήκε τα πρόσφορα ζεστά, τα έκοψε και τα έφαγε. Ήρθε ή γυναίκα, φαντάζεστε, άρχισε να κλαίει, διαμαρτυρίες, γιατί να το κάνεις αυτό. Μετά το απόγευμα ο άντρας κοιμήθηκε και βλέπει το έξης όνειρο:
Βλέπει αναρίθμητους ανθρώπους μέσα σε μια μεγάλη πεδιάδα, και κάθονταν κι είχαν μπροστά τους ένα τραπέζι.
Μπροστά τους ήτανε κρασί, ψωμί και αναμμένο ένα κερί.
Και, ενώ προχωρούσε, βλέπει τον πατέρα του, ο όποιος ήταν κεκοιμημένος, και αυτός δεν είχε μπροστά του τίποτα. Του λέει: «Πατέρα, εσύ δεν τρως τίποτα;» Του λέει: «Παιδί μου, πώς θα φάω αφού εσύ μου το ‘φαγες το μεσημέρι;»
Και μόλις το είδε αυτό, αυτός ο άνθρωπος έγινε συνειδητό μέλος της ‘ Εκκλησίας.
Και αυτό μας το διηγήθηκαν αψευδείς μάρτυρες οι όποιοι το άκουσαν.
Βλέπει κανείς πόσο αυτά τα πράγματα, τα οποία καμία φορά φαίνονται λεπτομέρειες, μπορούν ουσιαστικά να μας βοηθήσουν κα! στο θέμα των κεκοιμημένων.
Διότι, αγαπητοί μου, ότι έχει θεσμοποιήσει ή ‘ Εκκλησία δεν τα θεσμοποίησε τυχαία αυτά είναι πρωτεύοντα και αυτά είναι δευτερεύοντα, ότι θεσμοποίησε ή Εκκλησία με πάσα λεπτομέρεια θεόπνευστος τα θεσμοποίησε.
Γι` αυτό πρέπει να τα τηρούμε και να τα υπολογίζουμε.
Ένα άλλο, το όποιο μας συνδέει με την Εκκλησία, είναι ή γιορτή των ονομαστηρίων μας. Τι ωραιότερο πράγμα εμείς οι ίδιοι, πού έχουμε την ονομαστική μας εορτή, να κάνουμε τη γιορτή του Αγίου μας!
Να φέρουμε αρτοκλασία, να εκκλησιαστούμε, να ετοιμαστούμε να κοινωνήσουμε και μετά να καλέσουμε και τον Ιερέα, όπως γινόταν παλαιά, να ‘ έρθει να μας κάνει τον αγιασμό εις μνήμην και τιμήν του Αγίου, πού φέρουμε τ’ όνομα του.
Άλλα δυστυχώς σήμερα —κι αυτό το βλέπω και στην Κύπρο— υπάρχει μία αποξένωση από τους Αγίους της εκκλησίας μας. Δηλαδή υπάρχει αυτή ή τάση του ευρωπαϊκού πνεύματος. Πώς ονομάζεσαι; Άντρη. Πώς λέγεσαι; Λίζα. Πώς λέγεσαι; «Άντζελα. Δεν ξέρετε ότι αυτά μας αποξενώνουν από τη ζωή της ‘ Εκκλησίας;
Ονόματα θα δίνουμε, αγαπητοί μου, στα παιδιά μας αγίων, και, όπως είναι τα ονόματα, θα τα λέμε. Αυτή ή τάση εξευρωπαϊσμού και ή τάση του λεγομένου εκσυγχρονισμού μας δημιουργούν μία πλάνη, και αποξενωνόμαστε και αποξενώνουμε και τα παιδιά μας από την ‘ Εκκλησία.
Γι` αυτό πρέπει τα παιδιά μας, ακόμη και μ’ αυτό το όνομα, το όποιο θα τους συνοδεύει σ’ όλη τη ζωή, να τα βοηθήσουμε να συνδεθούν με τον «Άγιο τους.
Να γίνει μια εικόνα του ‘ Αγίου τους, να τον έχουνε προστάτη τους. ‘ Εμείς εκεί στο » Αγιον «Όρος, όταν γιορτάζει ένας μοναχός, τιμούμε ιδιαίτερα τον «Αγιον αυτόν, πού φέρει ο μοναχός μας. Και σας λέγω υπευθύνως ότι οι μοναχοί πολλές φορές μου λένε, «γέροντα, σήμερα, πού γιορτάσαμε τον «Άγιο μου, αισθάνθηκα μία ιδιαίτερη χάρη από τον «Άγιο».
Και δεν έχουν άδικο. Διότι οι Άγιοι, αδελφοί μου, αφορμή γυρεύουν να τους προκαλέσουμε να μας βοηθήσουν.
Κι έτσι, όπως είπα και στην αρχή, εκμεταλλευόμαστε τη μυστική δύναμη της Εκκλησίας.
Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσέξουμε, είναι, όπως είπα και στην αρχή, ή τηλεόραση. Η τηλεόραση σταμάτησε το διάλογο μέσα στην οικογένεια.
Και αυτό είναι, ξέρετε, πολύ θλιβερό. Γιατί, επειδή στα παιδιά μας δεν αναπτύσσεται ο διάλογος, συνηθίζουν να μην εκμυστηρεύονται αυτά, πού θέλουν, και ξέρετε οι ψυχίατροι σήμερα Τι λένε;
Ένας λόγος, πού σήμερα τα σύγχρονα παιδιά έχουνε ψυχολογικά προβλήματα, είναι, διότι δεν τους αναπτύξαμε εμείς οι γονείς το διάλογο.
Δηλαδή χαλάσαμε την επικοινωνία μαζί με τα παιδιά μας. Γι` αυτό, παρακαλώ πολύ, όσο μπορείτε να’ χετε διάλογο με τα παιδιά σας, και μαζί, αλλά και Ιδιαιτέρως με το καθένα. Και στο διάλογο αυτό να τους ερμηνεύετε Τι περιμένει ή ‘ Εκκλησία απ ` αυτά.
Να τους ερμηνεύετε το σκοπό τους. Να τους ερμηνεύετε γιατί ήρθε ο Χριστός στη γη. Και γενικά το νόημα της κενώσεως του θεού Λόγου, ώστε οπό μικρά να τους ενστερνίσετε, να τους εμφυτέψετε τον πόθο για τον αγιασμό.
Και ένα άλλο, το οποίο πρέπει να έχουν υπ’ όψη τους οι γονείς: Πολλές φορές το πολύ ενδιαφέρον, πού έχουμε για τα παιδιά μας, και ή μεγάλη έγνοια μας κάνει να είμεθα πολύ αυστηροί. Μας κάνει να είμεθα πάρα πολύ αυστηροί και πολλές φορές άτεγκτοι κι ανυποχώρητοι σε μερικά πράγματα.
Πρέπει, αγαπητοί μου, μου να το χωνέψουμε ότι τα παιδιά, τα σύγχρονα παιδιά, δεν έχουν δύναμη ν’ αντέχουν την αυστηρότητα, πού αντέχατε σεις οι παλαιότεροι.’ Αλλά πρέπει δια του διαλόγου και δια της πειθούς να τους λέμε το καλό και μετά δια της προσευχής να αναπληρώνουμε. Γι` αυτό μην ανησυχείτε• εσείς προσεύχεστε δια τα παιδιά σας και μην έχετε άγχος.
Έρχονται πολλοί, μας πλησιάζουν, μα τ! να κάνουμε με τα παιδιά, μα δεν έρχονται, μα αργούν να έρθουν, μα δεν ακούνε κτλ.
Ναι, αλλά πολλοί ευλαβείς γονείς, χωρίς να το θέλουν, τους δημιουργούν ένα αφόρητο κλίμα στο σπίτι, πού πολλοί νέοι έχουν λογισμούς να φύγουν από το σπίτι. Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, εάν συνηθίσετε από μικρά τα παιδιά σας και τα έχετε σε διάλογο και τους ερμηνεύετε τον πνευματικό νόμο, τότε οπωσδήποτε θα βοηθηθούν και θα αναπτύξουν μία κοινωνία μαζί σας. Και αν θέλετε να είστε ιδανικοί γονείς, ο ιδανικός γονιός πρέπει να γίνει ο πρώτος πνευματικός του παιδιού του.
Εάν δεν το καταφέρετε έτσι, νομίζω ότι πετύχατε.
Πρέπει να δώσετε τέτοια εμπιστοσύνη στο παιδί σας και να του δείξετε τέτοια αγάπη και τέτοια ελευθερία, ώστε άνετα να σας εκμυστηρεύεται τα διάφορα προβλήματα, πού, ως παιδί, μετέπειτα έφηβος, μπορεί να συναντά, για να μπορέσετε να το βοηθήσετε.
Τα παιδιά πρέπει να συνδεθούν, όπως είπα, με τη ζωή της ‘ Εκκλησίας. Να μάθουν την προσευχή, να μάθουν να προσεύχονται, να μάθουν να γονατίζουν, να μάθουν να κάνουν μετάνοιες.
Ξέρετε οι μετάνοιες πόσο βοηθούνε, ώστε το παιδί να έχει αίσθηση της προσευχής; Διότι τα παιδιά δεν αρκούνται με το να τους λες αυτό απαγορεύεται, εκείνο απαγορεύεται, αυτό δεν επιτρέπεται.
Πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν, να μην τους δώσουμε ένα στείρο ηθικισμό, αλλά να τα βοηθήσουμε να βρουν ένα αντίκρισμα• διότι, αν δεν βρει το παιδί αντίκρισμα, πού είναι αυτή τούτη ή θεία χάρις, ή κατ’ αίσθηση θεία χάρις, είναι αδύνατο να το πείσουμε να ζήσει τη ζωή της ‘ Εκκλησίας.
Γι` αυτό οπωσδήποτε πρέπει να μάθουμε το παιδί να προσεύχεται κατά τον ορθό πατερικό και παραδοσιακό τρόπο.
«Ένα άλλο, το όποιο πρέπει να προσέξουμε στην οικογένεια είναι το έξης:Ο πατέρας και ή μητέρα πρέπει να συνάζουν τα παιδιά κάθε βδομάδα και να τους λένε τις τυχόν παρατηρήσεις, τις τυχόν λύπες, πού έχουν.
Μπορεί τα παιδιά να πλήγωσαν τους γονείς, και οπωσδήποτε θα υπάρξουν στιγμές, θα υπάρξουν περιστάσεις πού θα πληγωθούν οι γονείς για τα παιδιά.
Τότε να τα συνάζετε τα παιδιά σας όλα και να τους λέτε τα παράπονα σας και να συνεξηγείσθε, διότι ή συνεξήγηση λύνει την παρεξήγηση. Και τα παιδιά πολλές φορές κάνουν κάτι και δεν έχουν γνώση τι έκαναν.
Γι` αυτό στα μοναστήρια υπάρχουν οι λεγόμενες συνάξεις των μοναχών, πού συνάγει ο γέροντας τους μοναχούς, όλους μαζί, και τους λέγει τις τυχόν παρατηρήσεις, πού έχει, ή τις τυχόν προτροπές. Κι αυτό είναι πάρα πολύ καλό το πράγμα, να υπάρχει μία καθολική, μία ολική επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά.
«Οπωσδήποτε ένα παιδί, για να μπορέσει να επιβιώσει πνευματικά, πρέπει να σέβεται, όπως είπα, τη ζωή της’
Εκκλησίας, και, για να μάθει να σέβεται τη ζωή της Εκκλησίας, πρέπει οπωσδήποτε να συμμετέχει στη Θεία Λειτουργία, να συμμετέχει στη μυστηριακή ζωή, πού οπωσδήποτε ειναι μία δογματική προϋπόθεση, να τιμά τους αγίους της ‘ Εκκλησίας.
Να μάθει να σέβεται τις αργίες.
Γιατί είναι αργία ή Κυριακή; Γιατί κατ’ αρχήν ονομάζεται Κυριακή;
Ή Κυριακή είναι αφιερωμένη στον Κύριο, Γι` αυτό λέγεται Κυριακή. Η μεγαλύτερα προσφορά στον Κύριο είναι να συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία. Το συγκλονιστικότερο γεγονός, πού γίνεται στον κόσμο, δεν είναι άλλο από τη Θεία Λειτουργία, κι ακόμα το ζενίθ της λατρεία του θεού είναι ή συμμετοχή μας στο Κυριακό Άγιο Ποτήριο.
Γι` αυτό Τι ωραίο η οικογένεια, όλοι μαζί, κάθε Κυριακή να προσέρχεται στη Θεία Κοινωνία, ώστε να λαμβάνει δύναμη εξ ύψους!
Να λαμβάνει παράκληση, να λαμβάνει παρηγοριά, να λαμβάνει δύναμη, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του σκότους.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο διάβολος εργάζεται. Ό διάβολος δεν είναι το αφηρημένο κακό. ‘ Ο διάβολος είναι συγκεκριμένη οντότης, όπως οι άγγελοι, και συνεχώς ενοχλεί τον αγωνιζόμενο άνθρωπο. Γι’ αυτό μόνο δια της συμμετοχής μας στα μυστήρια, πού καίγονται οι δαίμονες, μπορούμε να επιβιώσουμε και να αναβαπτιστούμε πνευματικά
Γι` αυτό όσο μπορούμε, αγαπητοί μου, να συμμετέχουν στις κυριακάτικες ιδιαίτερα Θείες Λειτουργίες, και σας λέγω και κάτι, το όποίο συναντούμε στο «Αγιον «Όρος.
«Όλες οι λειτουργίες έχουνε πολλή χάρη, αλλά κ λειτουργία της Κυριακής έχει μία ιδιαίτερη χάρη. Γι` αυτό, όσο μπορούμε, ία. σεβόμεθα τις αργίες και τις Κυριακές, και αυτό να το εξηγούμε στα παιδιά μας.
Προηγουμένως μίλησα στον «Άγιο Νικόλαο και είπα για τον «Άγιο Ιωακείμ τον Βατοπεδινό, ένα νέο Αυτού του Αγίου ή Αχίλλειος πτέρνα ήταν, όταν έβλεπα, ανθρώπους να δουλεύουν τις Κυριακές.
Δεν μπορούσε να το αντέξει.
Γι` αυτό ή έκανε παρατηρήσεις και πολλές φορές, για να παιδαγωγήσει, όταν έβλεπε ότι δεν πείθοντο, όπως λέει ο βίος του τους παραδειγμάτιζε.
Πολλές φορές έβλεπε γυναίκες να μαζεύουν χόρτα τις Κυριακές και, για να τις παιδαγωγήσει και να τις παραδειγματίσει, τους έλεγε:
«Σε παρακαλώ, όταν θα μαγειρέψεις τα χόρτα, φώναξέ με κι εμένα να φάμε μαζί.»
Κι επειδή τον αγαπούσαν αυτόν τον άγιο άνθρωπο ευχαρίστως τον δέχονταν στο σπίτι.
Κι, όπως αφηγείται ο βιογράφος του, πολλές φορές, όταν τον συγκαλούσαν, για να φάει το φαγητό της Κυριακής, μόλις άνοιγε η νοικοκυρά την κατσαρόλα για να βάλει στα πιάτα το φαγητό, το έβρισκε γεμάτο σκουλήκια.
Μία άλλη γυναίκα στην κατσαρόλα του φαγητού της Κυριακής βρήκε ένα μεγάλο φίδι. Και τους έλεγε ο «Άγιος: Αυτό είναι το φαγητό του κόπου της Κυριακής. Γι* αυτό σας είπα και προηγουμένως ότι ή Εκκλησία, αγαπητοί μου έταξε, θεόπνευστος τα έταξε και τα κατέταξε.
Γι’ αυτό πρέπει να τα σεβόμεθα, διότι; οι Πατέρες, όταν ερωτώνται πώς θα αποκτήσουμε αγιότητα, λένε ότι πρέπει να τηρήσουμε τις εντολές. Ποίες εντολές; Και απαντούν. Πάσας τας εντολάς. Δεν μπορούμε να παίζουμε με τον αγιασμό μας. Πρέπει να τηρούμε πάσας τάς εντολάς Διαφορετικά απετύχαμε.
Και, όπως λεν οι Άγιοι Πατέρες, δια της ακριβείας τής συνειδήσεως θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος Και ή ακρίβεια της συνειδήσεως έρχεται δια της τηρήσεως πασών των εντολών.
Αυτά, τα όποια σας λέμε, δεν τα δημιουργήσαμε εμείς, είναι ή πεπατημένη οδός και ο πεπατημένος δρόμος των Αγίων Πατέρων.
οι Άγιοι Πατέρες δεν απεφάνθησαν από καθέδρας.
οι Άγιοι Πατέρες μας μίλησαν εξ εμπειρίας. Εξ ων έπασχον μας πληροφόρησαν.
Γι` αυτό, παρακαλώ πολύ, με το να μελετούμε τους βίους των Αγίων θα μπορέσουμε να δώσουμε μία ορθόδοξη πορεία στη χριστιανική οικογένεια. Σήμερα, όπως σας είπα και στην αρχή, ανησυχούμε.
Πολλές φορές πλησιάζουμε νέους και τους ρωτάμε και μας πιάνει απόγνωση, και λέμε αυτοί αύριο θα κάνουν παιδιά, Τι θα πουν στα παιδιά τους; * Εφ’ όσον αυτοί είναι τελείως κενοί, Τι θα πουν στα παιδιά οι αυριανοί γονείς;
Τα σχολεία, σήμερα δεν δίνουν την ορθόδοξη παιδεία. Γι’ αυτό πρέπει να γίνει σχολείο το σπίτι. Πρέπει το παιδί να μάθει από το σπίτι, να του ριζωθούν οι αλήθειες του ευαγγελίου από το σπίτι, ώστε κανείς, ούτε καθηγητής, ούτε δάσκαλος, να μην μπορεί να τις τα ξεριζώσει.
Διότι, αγαπητοί μου, υπάρχει μία ουμανιστική θεώρηση της ζωής. Σήμερα λέμε να γίνουμε καλοί άνθρωποι. Δεν είναι τίποτα αυτό για μας. ‘ Εάν δεν γίνουμε χαριτωμένοι άνθρωποι, εποιήσαμεν ουδέν».
Γι` αυτό, όσο μπορείτε, για να μπορέσει να οδηγηθεί κι αυτός ο τόπος σε μία σωστή κατεύθυνση, πρέπει οπωσδήποτε να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας και τους εαυτούς μας, να γίνουμε φορείς μετανοίας.
Και για να γίνουμε φορείς μετανοίας, πρέπει να ακολουθούμε το δρόμο το συγκεκριμένο, τον όποιο μας παρέδωσε ή πατερική ζωή. Εάν δεν ακολουθήσουμε τους πατέρες μας, είναι αδύνατο να τα βγάλουμε πέρα. Και πολλές φορές δυστυχώς έρχονται άνθρωποι, πού αγωνίζονται κατά ένα εσφαλμένο τρόπο, πενήντα χρόνων, εξήντα χρόνων, και ο καρπός τους, επειδή αγωνίζονται λανθασμένα, είναι ή απόγνωση.
Είναι ή κενότητα.
Είναι ένας ψυχρός ηθικισμός, ενώ ο καρπός αυτού, πού
αγωνίζεται, είναι το πλήρωμα της Θείας Χάριτος.
Αυτό πρέπει να βρούμε, σ’ αυτό πρέπει να αποσκοπούμε, διαφορετικά απετύχαμε. Και ή μεγαλύτερα τιμή, αδελφοί μου, στην ανθρώπινη προσωπικότητα είναι ο αγιασμός. Και ο αγιασμός δεν είναι ίδιο των μοναχών, είναι ίδιο όλων των μελών της ‘ Εκκλησίας. Δεν έχουμε άλλο Ευαγγέλιο εμείς και άλλο εσείς. Στο ίδιο Θεό πιστεύουμε, το ίδιο Ευαγγέλιο έχουμε.
Γι` αυτό, αν αγωνίζεστε σωστά, οπωσδήποτε θα γευτείτε τους γλυκύτατους καρπούς της Θείας Χάριτος. Εμείς, υπεύθυνα σας λέμε, παρακολουθούμε πολλούς ανθρώπους, πού έχουνε χάρη πού δεν έχουν ο! μοναχοί, γιατί αγωνίζονται σωστά.
Πιστεύουν ορθά και εργάζονται σωστά κατά την πατερική Θεολογία. Γι’ αυτό στροφή στους Πατέρες μας, στροφή στη ζωή της ‘ Εκκλησίας. Αυτή είναι ή ελπίδα μας, ή Εκκλησία. «Έξω από την Εκκλησία δεν υπάρχει τίποτε.
Αυτά ήθελα να σας πω, γιατί ήδη βλέπω ότι πέρασε μία ώρα. να μη σας κουράσω άλλο, αυτό το μήνυμα θέλω να φέρω κι αυτή την ανησυχία των ‘ Αθωνιτών πατέρων θέλω να σας προσφέρω: «ότι εμείς ανησυχούμε, και θα μειώσετε την ανησυχία μας, εάν εσείς εκμεταλλευτείτε την παράδοση της’ Ορθοδόξου ‘ Εκκλησίας.
Σήμερα ή ‘ Ορθοδοξία επειδή είναι εμπόδιο σ’ αυτούς, πού θέλουν να συμμαχήσουν με τις σκοτεινές δυνάμεις, όπως βλέπετε, καταδιώκεται.
Όπως είπα και προ ολίγου στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, γιατί συμμαχούν οι Καθολικοί με τους Μουσουλμάνους σήμερα; Τι σχέση έχουν οι Μουσουλμάνοι με τους Καθολικούς, Καμία σχέση.
Η μόνη σχέση, ότι είναι και οι δύο εχθροί της’ Ορθοδοξίας.
Γι` αυτό και σήμερα βάλλουν κατά της’ Ορθοδοξίας. Πολεμείται ή’ Ορθοδοξία. Θα μπορέσουμε εμείς να συμβάλουμε, ώστε ή «Ορθοδοξία απτόητη, να σκιάζει και να εποπτεύει το κόσμο και να τον παρηγορεί, εφ` όσον γίνουμε ζωντανά μέλη της.
Διότι ή Ορθοδοξία σήμερα είναι εμπόδιο στα σκοτεινά σχέδια των Ισχυρών της γης. Γι` αυτό και θέλουν να την καταστρέψουν και να τη διαλύσουν.
‘ Αλλά, εάν εμείς συνεργαστούμε μετά της παντοδυνάμου Θείας Χάριτος είναι αδύνατο να το καταφέρουν, διότι, «ει ο Θεός μεθ’ ημών, τις καθ’ ημών;» ‘ Αμήν.
Αρχιμανδρίτης ΕΦΡΑΙΜ Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Βατοπεδίου.
Ομιλία στην ενορία της Αγίας Βαρβάρας στην Λεμεσό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου